Bóšicy

gmejna w Budyskim wokrjesu


Bóšicy (němsce Puschwitz) su wjes a gmejna něhdźe dwanaće kilometrow sewjerozapadnje Budyšina w Hornjej Łužicy. Słušeja ke zarjadniskemu zhromadźenstwu Njeswačidło. Gmejna je po ličbje wobydlerstwa najmjeńša w Budyskim wokrjesu a pjata najmjeńša cyłeje Sakskeje.

Bóšicy
němsce Puschwitz
Bóšicy na karće Sakskeje
Bóšicy na karće Sakskeje
DEC
Zakładne daty
stat Němska Němska
zwjazkowy kraj SakskaSakska Sakska
wokrjes Budyski
wysokosć 180 metrow n.m.hł.
přestrjeń 11,79 km²
wobydlerstwo 762 (31. dec 2023)[1]
hustosć zasydlenja 65 wob. na km²
póstowe čisło 02699
předwólba (+49) 035933
awtowa značka BZ, BIW, HY, KM
Politika a zarjadnistwo
wjesnjanosta Stanij Ryćer (Rjemjesło Bóšicy)
adresa Dwórnišćowa 1
02699 Njeswačidło
Połoženje Bóšic w Sakskej
KartaČěskaDrježdźanyWokrjes ZhorjelcWokrjes MišnoWokrjes Sakska Šwica-Wuchodne Rudne horyWarnoćicyBudyšinNjedźichowBiskopicyPorchowChrósćicyKumwałdZemicy-TumicyDobruša-HuskaHalštrowska HolaHalštrowFrankenthalHodźijWulka DubrawaGroßharthauGroßnaundorfBudestecyWulke RědorjecyMalešecyHaselbachtalBukecyWojerecyKamjencKinsporkRakecyKubšicyŁužnicaŁutySwětłaŁazMalešecyNjebjelčicyNjeswačidłoNeukirch pola KinsporkaWjazońcaHornja HórkaOhornWóslinkOttendorf-OkrillaPančicy-KukowPołčnicaBóšicyRadebergRadworWorklecyRalbicy-RóžantRamnowŠěrachow-KorzymSmělna-PóckowyKamjencSepicyZałomSprjewiny DołSćenjowWołbramecyWachowWósporkWjelećinKulowBraniborskaPólska
Karta
51.2514.291944444444

Gmejna słuša do připóznateho sydlenskeho ruma Serbow w Sakskej. Wosebje w Jaseńcy, Łusču, Nowej Jaseńcy a na Horje rěči wulki dźěl wobydlerstwa serbsce.

Geografija a wobchad

wobdźěłać
 
Powětrowy wobraz Bóšic z Wětrowskej deponiju w pozadku

Bóšicy leža w srjedźišću Budyskeho wokrjesa. Južnje gmejny běži awtodróha A 4. Tuta je přez wujězdaj Słona Boršć a Horni Wujězd (něhdźe 8 km) docpějomna. Wuchodnje gmejny běži B 96. Přez gmejnske dźěle Wětrow, Bóšicy a Jaseńca wjedźe statna dróha S 98.

Prěnje historiske naspomnjenje wsy jako Bisziz pochadźa z lěta 1245.[2]

Wobydlerstwo a rěč

wobdźěłać

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 244 wobydlerjow, z nich 204 Serbow (80 %).[3] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 61,8 %.[4]

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 98 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 41 lět (Sakska: 46,4).[5]

W samsnym lěće bě 49 % gmejnskich wobydlerjow katolskeje a 17 % ewangelskeje konfesije.[6] Ewangelscy wobydlerjo přisłušeja Njeswačanskej wosadźe, katolscy Chróšćanskej.

Wjesne dźěle

wobdźěłać

Do Bóščanskeje gmejny słušeja slědowace wsy:

wjes wob. přer.
staroba
♀/♂a kwocient
młodych
b
kwocient
starych
c
wosoby/
domjacnosć
Bóšicy 98 41,0 100 23 19 2,6
Hora 67 38,1 97 45 23 2,8
Jaseńca 169 42,6 109 29 32 2,9
Łusč 88 40,9 91 29 29 2,7
Nowa Jaseńca 53 45,9 104 24 36 2,4
Nowe Bóšicy 65 47,6 86 18 45 2,7
Nowy Łusč 51 40,0 122 44 44 3,2
Wětrow 296 46,8 119 17 38 1,9
gmejna 887 43,7 107 25 33 2,4
podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[7]
a: ličba mužow na 100 žonow
b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65
c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65
 
Napohlad wjeski z ryćerkubłom (1976)

Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 55 (Budyšin 4) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 156 (Budyšin I).

Gmejnska rada

wobdźěłać

Bóšičanska gmejnska rada ma tuchwilu dwanaće čłonow. Komunalne wólby lěta 2019 mějachu slědowace wuslědki:[8]

Strony a zjednoćenstwa 2019 2014
 % sydła  % sydła
Rjemjesło Bóšicy 51,7 5 59,9 6
Łužiske wolerske towarstwo Bóšicy 48,3 5 40,1 4
cyłkownje 100,0 10 100,0 10
wobdźělenje 66,6 % 52,2 %

Gmejnskej radźe přisłušeja wot 2019 slědowacy radźićeljo:

  • Rjemjesło Bóšicy: Sebastian Meißner, Georg Müller, Krystof Šołta, Markus Bjarš, Alojs Bjarš
  • Łužiske wolerske towarstwo Bóšicy: Robert Šołta, André Macala, Měrćin Šołta, Bjarnat Cyž, Matthias Wowčer

Wjesnjanosta

wobdźěłać

Čestnohamtski wjesnjanosta Bóšic je wot lěta 2008 Stanisław Ryćer, kiž bu posledni raz při wólbach 2022 z 92,5 % w zastojnstwje wobkrućeny.[9]

wólby wjesnjanosty
wólba wjesnjanosta namjet wuslědk (%)
2022 Stanij Ryćer Ryćer 92,5
2014 Rjemjesło Bóšicy 57,6
2008 93,0
2001 Frithjof Kallenbach 95,6
  • Mikławš Cyž (1825–53) – duchowny, spisowaćel, basnik; rodźeny w Bóšicach
  • Pawoł Erich Krawc (1907–95) – pedagoga, ludowědnik, domiznowědnik; rodźeny w Bóšicach
  • Bjarnat Rachel (1907–73) – wučer, redaktor, lektor; rodźeny w Nowych Bóšicach
  1. Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2023; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
  2. Bóšicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  3. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski
  4. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [1308 wobydlerjow, z nich 538 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 49 z pasiwnymi, 221 serbskich dźěći a młodostnych, 500 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
  5. Wuslědki ludličenja 2011 za Bóšicy (pdf)
  6. Wuslědki censusa 2011 za Budyski wokrjes: Nabožina
  7. Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Bóšicy (němsce)
  8. Wuslědki wólbow do gmejnskeje rady dnja 26. meje 2019 na wahlen.sachsen.de
  9. Wólbny wuslědk Bóšičanskeje gmejny dnja 22. nowembra 2014 na statistik.sachsen.de
  Commons: Bóšicy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije