Kumwałd

**Kumwałd**
němsce	Cunewalde
Wopon
Zakładne daty
stat	Němska
zwjazkowy kraj	Sakska
wokrjes	Budyski
wysokosć	315 metrow n.m.hł.
přestrjeń	26,65 km²
wobydlerstwo	4.586 (31. dec 2021)
hustosć zasydlenja	172 wob. na km²
póstowe čisło	02733
předwólba	(+49) 035877
awtowa značka	BZ, BIW, HY, KM
Politika a zarjadnistwo
wjesnjanosta	Thomas Martolock (CDU)
webstrona	cunewalde.de
Połoženje Kumwałda w Sakskej
	wikidata: Kumwałd (Q93225)

Kumwałd (němsce Cunewalde) je wjes a gmejna w Hornjej Łužicy. Leži 315 m nad morskej hładźinu mjez Čornobohom a Běłobohom w hornjołužiskich horach. W Kumwałdźe nadeńdźe so najwjetša wjesna cyrkej w cyłej Němskej.

51.097514.5075

Koordinaty: 51° 6′ S, 14° 30′ W

GmejnaWobdźěłać

Ke gmejnje słušeja sydlišća Albert-Schweitzer-Siedlung, Bärhäuser, Frühlingsberg, Klipphausen, Nowa Wjes (Neudorf), Zieglertal kaž tež wjeski Šumbark (Schönberg), Jiłow (Halbau) a Wuhančicy-Koblica (Weigsdorf-Köblitz).

StawiznyWobdźěłać

Srjedźišćo Kumwałda wot Běłoboha sem

Wjes naspomni so k prěnjemu razej w lěće 1222 jako Cunewalde a wobsteješe hišće hač do lěta 1876 z třoch politiskich gmejnow (Delni Kumwałd, Srjedźny Kumwałd a Tachantski Kumwałd). Dalša gmejna bě Horni Kumwałd, kotryž so samo hakle w lěćě 1939 zagmejnowa.^[2]

Hač do druheje połojcy 17. lětstotka prědowaše so w Kumwałdskej cyrkwi tež serbsce, přetož bě serbšćina z maćeršćinu wulkeho dźěla ludnosće. Za lěto 1680 – po wotstronjenju serbskeje Božeje słužby – je znate, zo wopytachu serbscy wobydlerjo z Kumwałdu serbskurěčnu spowědź w Bukecach a Ketlicach. We 18. lětstotku přiběraše němski element dla přićehnjenja eksulantow a wužiwanje serbskeje rěče woteběraše. Posledni serbski statok přeńdźe pak hakle 1898 do wobsydstwa němskeje swójby.^[3]

PolitikaWobdźěłać

Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 52 (Budyšin 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 156 (Budyšin I).

ŽórłaWobdźěłać

↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2021; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
↑ Kumwałd w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Frido Mětšk: Zur Frage der deutsch-sorbischen Sprachgrenzen des 16. Jahrhunderts im Markgraftum Oberlausitz und im Amte Stolpen. W: Lětopis, rjad B, čisło 7 (1960), LND, Budyšin 1960, str. 83–132.

WotkazWobdźěłać

Commons: Kumwałd – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Města a gmejny w Budyskim wokrjesu

[Metadaty_wobydlerstwo_DE-SN-1] Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2021; Statistiski krajny zarjad Sakskeje

[2] Kumwałd w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[3] Frido Mětšk: Zur Frage der deutsch-sorbischen Sprachgrenzen des 16. Jahrhunderts im Markgraftum Oberlausitz und im Amte Stolpen. W: Lětopis, rjad B, čisło 7 (1960), LND, Budyšin 1960, str. 83–132.

[1]

[2]

[3]