Poršicy

**Poršicy**
Purschwitz
	Połoženje Poršic na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Poršic na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Kubšicy
zagmejnowanje:	1994
wobydlerstwo:	251 (31. decembra 2021)
přestrjeń:	5,55 km²
wysokosć:	156–161 metrow n.m.hł.
	51.20361111111114.525156–161 Koordinaty: 51° 12′ 13″ S, 14° 31′ 30″ W
póstowe čisło:	02627
předwólba:	03591
	wobydler/ka:; Poršičan/-ka
	adjektiw:; Poršiski
	skłonowanje:; Poršic, Poršicam, Poršicy, Poršicami, w Poršicach
	Poršiska ewangelska cyrkej Poršiska ewangelska cyrkej
	wikidata: Poršicy (Q160994)

Poršicy (němsce Purschwitz) su hornjołužiska cyrkwinska wjes w sakskim wokrjesu Budyšin, kotraž słuša wot lěta 1994 ke Kubšicam. Leža při Albrechtowce a su z 251 wobydlerjemi^[2] třeći najwjetši gmejnski dźěl Kubšiskeje gmejny.

Geografija

Serbski narowny pomnik na Poršiskim kěrchowje

Wjes nadeńdźe so w Hornjołužiskich honach w nižinje Albrechtowki, něhdźe wosom kilometrow sewjerowuchodnje Budyskeho stareho města. Susodne wjeski su Budyšink na sewjeru, Skanecy a Běła Hora na wuchodźe kaž tež Lětoń a Krakecy na zapadźe. Južnje Poršic rozpřestrěwa so Budyske lětanišćo, na sewjerozapadźe, za awtodróhu, su Krakečanske hórki.

Ležownostne mjena

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Popec jězor, Kuchinski hat, Trawny hat, Hlinjany hat, Branskec hat, Dubowy hat, Bahna (abo: Bahina), Na zahonach, Šěroki puć, Smolic hat, Běbrachec hat, Běbrachec kuty, Móstki, Na šulach (=Schulfelder), W Koblicach, Pěskowa hórka, Husacy ladk, Pola hłubokeho přerowa, Při drózy, Budeščanska łuka, Dołha łuka, Hrodowa łuka (=Schlosswiese), Běłohorske haty, Wroblec łuka, W Zapalach, Skanečanski puć, Při złej łuži, Pola šlaga, Pola Chaplic mosćika, Srěni puć, Dźěłošća.^[3]

Stawizny

Něhdyši knježi dom

Prěnje historiske naspomnjenje nawsowca jako Porsiz^[4] bě w lěće 1222. Ležownostne knjejstwo wukonješe přez lětstotki Poršiske ryćerkubło, kotrež běše zwjetša we wobsydstwje Budyskeje měšćanskeje rady. Hač do lěta 1994 běchu Poršicy samostatna gmejna z wjesnymi dźělemi Nowymi Poršicami, Lětonjom a Krakecami.

Dnja 7. junija 1914 załožichu Serbja z Poršic a wokoliny serbske towarstwo „Swěra“ z předsydu Handrijom Pětšom z Nowych Poršic. 17. septembra 1922 załoži so Poršišanska jednota Serbskeho Sokoła ze starostu Arnoštom Holanom.^[5]

Wobydlerstwo

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 498 wobydlerjow, mjez nimi 473 Serbow (95 %).^[6] Arnošt Černik zwěsći w lěće serbski podźěl wot jenož hišće 52 %.^[7] Poršicy su ewangelska wosadna wjes.

Pomniki

Ewangelska cyrkej a kěrchow z někotrymi serbskimi narownymi kamjenjemi
Wojerski pomnik padnjenym Prěnjeje swětoweje wójny
Pomnik Bitwje pola Budyšina 1813

Wosobiny

W Poršicach so narodźiłoj

Arnošt Krygar (1847–1923) – farar, spisaćel, zběraćel serbskich knihow
Hinc Šewc (1927–2021) – sorabist a wysokošulski profesor

Tule skutkowali

Hrjehor Martini (1575–1632) – farar, spisaćel; 1623–32 w Poršicach
Zacharias Běrlink (1619–95) – farar, prócowar na polu rěčewědy; 1653–95 w Poršicach
Chryša Šlenkar (1674–1728) – farar, nabožinski prócowar; 1718–28 w Poršicach
Bjedrich Wylem Mička (1789–1839) – farar, stawiznar; 1827–39 w Poršicach
Hendrich Awgust Krygar (1804–58) – farar, składnostny basnik, kulturowědnik; 1840–58 w Poršicach
Rudolf Jenč (1903–79) – literarny historikar a rěčespytnik; 1925–34 wučer w Poršicach

Za dalšich fararjow hlej zapisk wo Poršiskej cyrkwi.

Literatura

Purschwitz/Poršicy. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 326–329.

Trudla Malinkowa: K serbskim stawiznam Poršiskeje wosady. W Rozhledźe 7+8/2022, str. 12–20.

Žórła

↑ staw: 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy
↑ 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy
↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 8sl. (digitalizat).
↑ Poršicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Přehlad něhdyšich jednotow Sokoła, wotwołane dnja 25. januara 2020
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [709 wobydlerjow, z nich 229 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 36 z pasiwnymi, 104 serbske dźěći a młodostni, 340 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz

Commons: Poršicy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Wjesne dźěle Kubšic

[1] staw: 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy

[2] 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy

[3] Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 8sl. (digitalizat).

[digit-4] Poršicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[5] Přehlad něhdyšich jednotow Sokoła, wotwołane dnja 25. januara 2020

[6] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski

[7] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [709 wobydlerjow, z nich 229 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 36 z pasiwnymi, 104 serbske dźěći a młodostni, 340 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]