Jaseńca (Kubšicy)

Jaseńca (němsce Jeßnitz, tež Dürrjeßnitz) je kublerske sydlišćo w Hornjej Łužicy, kotrež słuša do Kubšiskeje gmejny a w njej do wjesneho dźěla Sokolca.

Jaseńca
Jeßnitz

Połoženje Jaseńcy na karće Hornjeje Łužicy DEC
gmejna:	Kubšicy
wobydlerstwo:	(31. decembra 2021)
wysokosć:	218 metrow n.m.hł.
51.15416666666714.4625218
póstowe čisło:	02627
předwólba:	03591
starše mjena:	Jessenicz (1452), Gessenicz (1487), Dürr Jesnitz (1768)
wotwodźene słowa:	wobydler/ka: Jasčan/-ka adjektiw: Jasčanski skłonowanje: Jaseńcy, Jaseńcy, Jaseńcu, Jaseńcu, w Jaseńcy
Ryćerkubło w Jaseńcy Ryćerkubło w Jaseńcy
wikidata: Jaseńca (Q1688805)

Geografija

Sydlišćo wobsteji z ryćerkubła a třoch dalšich twarjenjow a nadeńdźe so štyri kilometry juhowuchodnje Budyšina při prawym brjoze Bónječanskeje wody. Susodne wsy su Sokolca na sewjerozapadźe, Torońca na wuchodźe a Hruboćicy na juhozapadźe. Jaseńca leži při křižowanišću pjeć pućow (do Budyšina, Jenkec, Torońcy, Lubjenca a Bónjec).

Powětrowy wobraz Jaseńcy z Budyšinom w pozadku (2019)

Stawizny

Kubło naspomni so prěni raz w lěće 1356 jako Jesnicz, wobsydstwo wěsteho knjeza Jana. Nasta najskerje za čas němskeje kolonizacije Hornjeje Łužicy jako samostatne kubło a dósta swoje mjeno wot rěčki z jasenjoweho lěsa, dźensnišeje Bónječanskeje wody. Jasčanske kubło bě jedne z prěnich we Łužicy, kotrež plahowaše neple, a to hižo w lěće 1762. Zo by so wot Jaseńcy pola Chrósćic rozeznawało, mjenowachu sydlišćo we 18. lětstotku tež Dürrjeßnitz („Sucha Jaseńca“).

Wot lěta 1945 bě kubło jako ludowe kubło „Fritz Joß“ w statnym wobsydstwje a pozdźišo dźěl Pomorčanskeho ludoweho kubła.

Politisce njebě Jaseńca ženje samostatna, ale ze starodawna Hrubočanski wjesny dźěl. 1973 zagmejnowaštej so wobě wjesce do Jenkec, wot 1994 słušatej do Kubšanskeje gmejny.

Pomniki

Juhowuchodnje Jaseńcy nadeńdźe so při starej šćežce do Lubjenca pokutny kamjeń z lěta 1669, kotryž wopomina na mandźelsku bura Měrćina Taucha, kotraž zmori dnja 9. decembra 1669 swojej dźěsći, kotrejž njemóžeše dla hłodu hižo zežiwjeć. Mordarka bu dnja 6. februara 1670 w Jaseńcy z mječom wotprawjena a Tauchec chěža wottorhana. Kamjeń steješe prěnjotnje na městnje chěžki a bu pozdźišo na městnje njeskutka postajeny.

Twarjenje něhdyšeho ryćerkubła pochadźa z prěnjeje połojcy 19. lětstotka a je připóznaty kulturny pomnik.

Wotkazy

 Commons: Jaseńca pola Kubšic – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

• Jaseńca w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
• Pokutny kamjeń pola Jaseńcy na suehnekreuz.de (němsce)

Wjesne dźěle Kubšic

Bošecy | Brězow | Cyžecy | Delany | Hruboćicy z Jaseńcu | Chójnica | Jenkecy | Konjecy | Krakecy | Kumšicy | Lětoń | Nowe Poršicy | Poršicy | Rabocy | Rachlow | Sokolca | Sowrjecy | Splósk | Šekecy | Torońca | Wadecy | Wysoka | Zrěšin