Hornjołužiske hona

přirodny rum w Hornjej Łužicy

Hornjołužiske hona (němsce Oberlausitzer Gefilde) su přirodny rum w Hornjej Łužicy, kotryž rozpřestrěwa so na dołhosći něhdźe 45 kilometrow mjez Kamjencom na sewjerozapadźe a Lubijom na juhowuchodźe. Wone předstaja něhdźe 12 do 15 kilometrow šěroke pasmo hórkateje krajiny mjez prěnim rjećazom Hornjołužiskich horow na juhu a holanskej a hatowej krajinu na sewjeru. W srjedźišćo hornjołužiskich honow leži město Budyšin. Na zapadźe mjezuja wone ze Zapadołužiskej pahórčinu (Kamjenskimi horami).

Typiska krajina Hornjołužiskich honow pola Hrodźišća
Při Kotołce pola Bukojny

Typiske za hornjołužiske hona su płódne hlininowe pódy, kotrež zmóžnichu hižo w zažnym srjedźowěku wunošne ratarstwo a z tym poměrne huste wobsydlenje w kónčinje wokoło Budyšina, Kamjenca a Lubija. To wotbłyšćuje so tež we wysokej ličbje hrodźišćow w tutym teritoriju. Porno tomu njehodźachu so regiony sewjernje a južnje dla horow abo bahnow a z tym zwjazanej nišej kwalitu pódy za zasydlenje. Z teje přičiny wuzwolichu sej tež słowjanscy Milčenjo hornjołužiske hona jako sydlenski teritorij, mjeztym zo so susodnej kónčinje na sewjeru a juhu hakle pozdźišo wobsydlichu. Prěnjotne lěsy so na tutym pasmje zwjetša trjebjachu.

Nimo dobrych wuměnjenjow za ratarstwo skićeše pasmo mjez horami a holu tež najlěpšu móžnosć za mjezynarodny wikowanski puć mjez zapadom a wuchodom, čehoždla wjedźe Via regia runje přez tutu kónčinu.

Wjetše rěki, kotrež Hornjołužiske hona z horow pochadźejo přeprěkuja, su (ze zapada do wuchoda) Čorny Halštrow, Klóšterska woda, Čornica, Sprjewja, Kotołka a Lubata. Na někotrych městnach wuhrjebachu wone nahladne skały, kaž na přikład pola Hrodźišća, Łuska, Njezdašec abo mjez Hornjej Hórku a Budyšinom.

Hlininowa woršta je zwjetša wokoło dwaj metraj sylna, w Horjanach, sobu najpłódnišej kónčinje tutoho regiona tež hač do pjeć metrow.

Literatura

wobdźěłać
  • Karl Mannsfeld, Hans Richter (wud.): Naturräume in Sachsen. Trier 1995.
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije