Hendrich Awgust Krygar

serbski farar, literarny stawiznar a basnik

Hendrich Awgust Krygar (němsce Heinrich August Krüger; * 7. februara 1804 w Hrodźišću, † 24. měrca 1858 w Poršicach) bě serbski ewangelski farar, kulturowědnik a składnostny basnik.

Narodźi so jako syn fararja a wopytowaše kubłarnju bratrowskeje wosady w Małym Wjelkowje a pozdźišo gymnazij w Budyšinje. Wot 1825 do 1829 studowaše ewangelsku teologiju na Lipšćanskej uniwersiće. Po nawróće do Łužicy bě najprjedy wot 1831 do 1832 z diakonom w Klukšu a skutkowaše potom wot 1832 do 1840 jako farar při Budyskej Michałskej cyrkwi. 1840 přewza farske městno w Poršiskej wosadźe, hdźež hač do swojeje zažneje smjerće w lěće 1858 wosta.

Krygar bě hižo z gymnazialnych lět přećel Handrija Zejlerja a załoži pozdźišo hromadźe z nim jako čłon a podstarši Serbskeho prědarskeho towarstwa rukopisnu Serbsku nowinu, kotruž wudawaštej přez wjacore lěta w cyłkownje něhdźe 60 čisłach. Tam nadeńdu so jeho prěnje pěsnjerske pospyty, předewšěm dwě romantiskej elegiji patriotiskeho razu: Serbskemu towarstwu a Wěšćenje. Wosebje so zajimowaše pak za serbski rěčespyt a serbske pismowstwo. Krygarjowe bohate zběrki serbskich ćišćow stachu so sobu ze zakładom za serbske literarne stawizny a słužachu wosebje Korli Awgustej Jenčej při pisanju tutych.

Hendrich Awgust Krygar bě wot 1847 do 1852 z čłonom Maćicy Serbskeje. Jeho syn Arnošt Krygar (1847–1923) bě runje tak z fararjom w Poršicach a pokročowaše tež z literarnostawizniskim dźěłom swojeho nana.

Spisy wobdźěłać

  • Materialien zu einem vollständigen, chronologisch geordneten und kritischen Verzeichnis der Oberlausitz-wendischen Literatur Budissinisch-evangelischen Dialekts. Přehlad wot 1597 do 1848, w Serbskim kulturnym archiwje [MS XXXVIII – 8 A]
  • Das oberlausitzer evangelisch-wendische Gesangbuch. Neues Lausitzer Magazin 20 (1842), str. 1–18.

Žórło wobdźěłać

  • Ludmila Mětškowa: Krygar, Hendrich Awgust. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 306sl

Wotkaz wobdźěłać

  • Zawostajenstwo Hendricha Awgusta Krygarja w Serbskim kulturnym archiwje (pdf-dataja)
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije