Hućina

**Hućina**
Guttau
	wjesny wopon
	Połoženje Hućiny na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Hućiny na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Malešecy
zagmejnowanje:	1. januara 2013
wobydlerstwo:	289 (31. decembra 2022)
wysokosć:	146 metrow n.m.hł.
	51.25835614.560548146 Koordinaty: 51° 15′ 30″ S, 14° 33′ 38″ W
póstowe čisło:	02694
předwólba:	035932
starše mjena:	Guttin (1222), Gutthin (1331), Guttyn (1373), Gotte (1404), Gutte (1416), Gotto (1446), Gottaw (1453), Gotta (1597)
	wobydler/ka:; Hućinjan/-ka
	adjektiw:; Hućinjanski
	skłonowanje:; Hućiny, Hućinje, Hućinu, Hućinu, w Hućinje
	Stary Hućinjanski hród wokoło 1850 Stary Hućinjanski hród wokoło 1850
	wikidata: Hućina (Q93243)

Hućina (němsce Guttau) je cyrkwinska wjes w Hornjej Łužicy, sewjerowuchodnje Budyšina, kotraž słuša wot 1. januara 2013 ke gmejnje Malešecy.

Geografija

W Hućinjanskich hatach

Wjes leži na sewjernej mjez Hornjołužiskich honow w krajinje hornjołužiskeje hole a hatow na prawym brjoze Lubaty, njedaloko wot jeje zjednoćenja ze Sprjewju. Susodne wsy su Lemišow na sewjeru, Zubornička na wuchodźe, Hlina na juhu a Brězyna na tamnym brjoze Lubaty na zapadźe. Sewjerowuchodnje wsy wupřestrěwaja so Hućinjanske haty. Přez Hućinu wjedźe statna dróha S109 z Budyšina do Niskeje.

Ležownostne mjena

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Nowy hatk, Humjelec hatk, Wulka łuka, Dołha łuka, Wolaca łuka, Dójna łuka, Přitoki [hrjebje], Srěńca, Sćehna (wulke a małe), Na Brězanskim, Miznarjec hatk, Kerkacy hat, Plinic (tež: Klinic) hora, Po Nowej Wjescy, Spušćeńcy, Za chěžkami, Mały hatk, Wulki hat, Popec hat, Złoty hat, Dubinski hat, Dubinska zahroda, Pasowski hat, Rudle, Sćinowy hat, Dołhi hatk, Butřankec hatk, Kocarjec hatk, Brězanski hatk, Flajsichski hat, Židec hatk, Małodubinski hat, Flajsich (fórbark).^[2]

Stawizny

Něhdyša fara

Prěnje naspomnjenje wsy jako Guttin bě w lěće 1222. Hućina bě knježe sydło a měješe ryćerkubło, kotrež ležownostne knjejstwo we wsy wukonješe. Hižo wokoło 1500 běše zdobom wosadna wjes.^[3]

Wot lěta 1906 měješe Hućina dwórnišćo při železniskej čarje Lubij–Radwor, kotraž bě w Radworju z čaru Budyšin–Wojerecy zwjazana. W nazymje 1972 bu wosobowy wobchad zastajeny a 1973 so čara mjez Lubijom a Bartom zawrě. Wotrězk Bart–Radwor wužiwaše so hišće hač do 1994 za nakładowy wobchad.

Wobydlerstwo a rěč

Po statistice Arnošta Muki měješe wjes w lěće 1884 cyłkownje 340 wobydlerjow, z nich 318 Serbow (94 %) a 22 Němcow.^[4] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 57,3 %.^[5]

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 346 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 46,5 lět (Sakska: 46,4).^[6]

Wosada

Hućinjanska cyrkej

Do Hućinjanskeje wosady – dźensa z dźělom wosady Malešecy-Hućina – słušeja wsy Hućina, Brězyna, Hlina a Lemišow.

Posledni serbski farar, a zdobom posledni farar samostatneje Hućinjanskeje wosady, bě Arnošt Hornčer, kiž skutkowaše tu wot 1947 hač do swojeje smjerće w lěće 1973.^[7]

Wjesne dźěle

K bywšej gmejnje słušachu wjeski Brězyna (Brösa), Lemišow (Lömischau), Lěskej (Lieske), Nowa Wjes/Sprjewja (Neudorf/Spree), Połpica (Halbendorf/Spree), Stróža (Wartha), Wotpočink (Ruhethal) a Zubornička (Kleinsaubernitz).

Kubłanje

W Hućinje wobsteji zakładna šula, na kotrejž so tež serbšćina wuwučuje.^[8]

Wosobiny

W Hućinje so narodźili

Jan Vogel (1773–1800) – přełožer nabožinskeho pismowstwa
Jakub Rachlowc (1817–1858) – muler a ludowy basnik
Jan Arnošt Hančka (1867–1928) – wučer a ludowy spisowaćel

W Hućinje skutkowali

Korla Herman Robert Rjeda (1816–1900) – duchowny a prěni serbski protykar; 1843–63 Hućinjanski farar
Jurij Pilk (1858–1926) – hudźbnik a domiznowědnik; 1876–78 pomocny wučer w Hućinje
Adolf Žemr (1862–1909) – spisowaćel a kulturny prócowar; 1881–84 pomocny wučer w Hućinje
Korla Božidar Křižan (1886–1924) – duchowny a spisaćel nabožinskeje literatury; 1913–17 Hućinjanski farar

Za dalšich fararjow hlej zapisk wo Hućinjanskej cyrkwi.

Literatura

Guttau/Hućina mit Neudörfel/Nowa Wjeska, Auwald und Eisenberg Guttau. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 291–297.

Žórła

↑ staw: 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Malešecy
↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 9sl. (digitalizat).
↑ Hućina w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 53. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 244. [731 wobydlerjow, z nich 221 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 91 z pasiwnymi, 107 serbskich dźěći a młodostnych, 312 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
↑ Wuslědki ludličenja 2011 za Malešecy (pdf)
↑ Trudla Malinkowa: Sobustawska zhromadźizna SET w Hućinje a Lemišowje. W: Pomhaj Bóh 12/2014, str. 9.
↑ Lisćina šulow z poskitkom serbskeje wučby na webstronje Rěčneho centruma WITAJ

Wotkazaj

Commons: Hućina – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Hućina w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

Wjesne dźěle Malešec

[1] staw: 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Malešecy

[2] Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 9sl. (digitalizat).

[3] Hućina w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[4] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 53. → wšě wjeski

[5] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 244. [731 wobydlerjow, z nich 221 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 91 z pasiwnymi, 107 serbskich dźěći a młodostnych, 312 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[6] Wuslědki ludličenja 2011 za Malešecy (pdf)

[7] Trudla Malinkowa: Sobustawska zhromadźizna SET w Hućinje a Lemišowje. W: Pomhaj Bóh 12/2014, str. 9.

[8] Lisćina šulow z poskitkom serbskeje wučby na webstronje Rěčneho centruma WITAJ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]