Chwaćicy

wjes w Budyskim wokrjesu, gmejnski dźěl Wulkeje Dubrawy

Chwaćicy (němsce Quatitz) su wjes z 258 wobydlerjemi,[2] kotraž słuša wot 1994 k Wulkodubrawskej gmejnje. Wone leža na sewjernym kóncu Budyskeho spjateho jězora.

Chwaćicy
Quatitz
Połoženje Chwaćic na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Chwaćic na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Chwaćic
Połoženje Chwaćic
gmejna: Wulka Dubrawa
zagmejnowanje: 1994
wobydlerstwo: 258 (31. decembra 2022)[1]
přestrjeń: 2.41 km²
wysokosć: 185 metrow n.m.hł.
51.23277777777814.448055555556185
póstowe čisło: 02694
předwólba: 035934
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Chwačan/-ka
adjektiw:
Chwačanski
skłonowanje:
Chwaćic, Chwaćicam, Chwaćicy, Chwaćicami, w Chwaćicach
Powětrowy wobraz Chwaćic (2017)
Powětrowy wobraz Chwaćic (2017)

Powětrowy wobraz Chwaćic (2017)

Chwačanska cyrkej

Geografija wobdźěłać

Chwaćicy leža w Hornjołužiskich honach sewjernje Budyšina. Susodne wsy su Mała a Wulka Dubrawa na sewjeru, Ješicy a Delnja Hórka na wuchodźe, Dalicy a Křiwa Boršć na juhozapadźe kaž tež Lutobč a Měrkow na sewjerozapadźe. Přez wjes wjedźetej statna dróha S 107 (Delnja Hórka–Radwor) a wokrjesna dróha K 7210 (LubochowZdźěr).

Stawizny wobdźěłać

Wjes naspomni so prěni raz w lěće 1360 jako Quaticz. Ležownostne knjejstwo wukonješe w lěće 1655 ryćerkubło w Delnjej Hórce; 1777 běchu Chwaćicy swobodna wjes.[3] Sydlerskostawiznisce jedna so wo nawsowc z 241 ha wulkimi wjesnymi honami.

Hač do lěta 1994 běchu Chwaćicy ze samostatnej gmejnu, ke kotrejž słušachu wot lěta 1936 Dalicy, Ješicy a Křiwa Boršć.

Wobydlerstwo wobdźěłać

We 1880tych lětach mějachu Chwaćicy po statistice Arnošta Muki cyłkownje 376 wobydlerjow, z nich 346 Serbow (92 %) a 30 Němcow.[4] 1956 zwěsći Arnošt Černik serbski podźěl wobydlerstwa wot hišće 64,5 %.[5] Ewangelscy wobydlerjo přisłušachu ze 17. lětstotka Malešanskej wosadźe. W lěće 1899 natwari so pod nawodom twarskeho rady Ernst Giese nowa wosadna cyrkej we wsy samej. Pódla cyrkwje namaka so nimo toho 1858 natwarjena nowogotiska kapałka.

Wosobiny wobdźěłać

  • Handrij Zahrodnik (1654–1727), blidar, dwórski mechanikar kurwjercha Awgusta Sylneho; rodźeny w Chwaćicach
  • Jan Kmoch (1812–1881), ratar a daloko znaty braška; dołho w Chwaćicach bydlacy
  • Jan Bartko (1821–1900), wučer, spisowaćel a basnik; 1845–57 wučer w Chwaćicach
  • Gusta Hatas (1842–1901), brunicowy dźěłaćer a ludowy basnik; 1893 sobuzałožer Chwačanskeho serbskeho towarstwa
  • Ota Wićaz (1874–1952), literarny a kulturny stawiznar, redaktor, basnik a spisowaćel; rodźeny w Chwaćicach
  • Jurij Gustaw Zarjenk (1871–1946), farar a kulturny prócowar; 1899–1936 z Chwačanskim fararjom

Literatura wobdźěłać

  • Quatitz/Chwaćicy mit Dahlowitz/Dalicy, Jeschütz/Ješicy und Kronförstchen/Křiwa Boršć. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 243–246.


 
Powětrowy wobraz Chwaćic (2019)

Žórła wobdźěłać

  1. staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023
  2. staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023
  3. Chwaćicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  4. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski
  5. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [856 wobydlerjow, z nich 345 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 71 z pasiwnymi, 136 serbskich dźěći a młodostnych, 304 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz wobdźěłać

  Commons: Chwaćicy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije