Brěmjo

**Brěmjo**
Brehmen
	Połoženje Brěmjenja na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Brěmjenja na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Wulka Dubrawa
zagmejnowanje:	1936
wobydlerstwo:	119 (31. decembra 2022)
přestrjeń:	2,3 km²
wysokosć:	165–180 metrow n.m.hł.
	51.26722222222214.471388888889165–180 Koordinaty: 51° 16′ 2″ S, 14° 28′ 17″ W
póstowe čisło:	02694
předwólba:	035934
	wobydler/ka:; Brěmjenjan/-ka
	adjektiw:; Brěmjenjanski
	skłonowanje:; Brěmjenja, Brěmjenju, Brěmjo, Brěmjenjom, w Brěmjenju
	Chěža ze stołom při Zdźěrjanskej dróze Chěža ze stołom při Zdźěrjanskej dróze
	wikidata: Brěmjo (Q10365690)

Brěmjo (němsce Brehmen) je wjes ze 119 wobydlerjemi^[2] na wuchodźe hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słuša ke gmejnje Wulka Dubrawa a leži mjez 165 a 180 m nad mórskej hładźinu. Běše hač do 1. apryla 1936 samostatna gmejna.

Geografija

Swjaty křiž ze serbskim napisom při Zejlerjowej

Wjes leži něhdźe 15 kilometrow sewjernje Budyšina w hornjołužiskej holanskej a hatowej krajinje. Přez Brěmjo wjedźe wokrjesna dróha 7210, kotraž zwjazuje wjesku z dwaj kilometraj zdalenej zwjazkowej dróhu 156 w Zdźěri.

Susodne wjeski su Zdźěr na wuchodźe, Wulka Dubrawa na juhozapadźe a Chróst na zapadźe.

Ležownostne mjena

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Dźěłošća, Łazy, Pola Płónča, Na klukach, Na smahach, Hromadnik, Wjazny, Pola Haja, Pola Zdźerje, Pola wětrnika, Bahna, Łužk, Dubina, Mileńcy.^[3]

Stawizny

Po sydlišćowej formje jedna so wo rozšěrjeny hasowc. Prěnje historiske naspomnjenje jako Brehnn pochadźa z lěta 1419.^[4] Wjes podsteješe do lěta 1599 Minakałskemu ryćerkubłu, potom pak Budyskemu tachantstwu, čehoždla wostawaše dźěl Brěmjenjanow katolski. Woni přisłušeja Radworskej wosadźe, sčasami tež Zdźěrjanskej, ewangelscy pak Klukšanskej.

Wobydlerstwo

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 129 wobydlerjow, mjez nimi 127 Serbow.^[5]

1834 bě wot cyłkownje 111 wobydlerjow 62 katolikow, w lěće 1925 wučinichu woni 81 wot 165 wobydlerjow, mjeztym zo bě 82 ewangelskich Brěmjenjanow.

Pomniki

Jako kulturne pomniki připóznate stej swjataj křižej ze serbskimi napisami při Serbskej a při Zejlerjowej dróze kaž tež chěža ze stołom při křižowanišću wobeju dróhow.

Wosobiny

Michał Lešawa (1843–62) – załožer ilustrowaneje serbskeje nowiny

Literatura

Sdier/Zdźěr und Brehmen/Brěmjo. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 213–216.

M. Kral: Stawizniske powěsće z našich serbskich wsow [=Serbska ludowa knihownja, čo. 44]. Budyšin, 1937, str. 159–177.

Žórła

↑ staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023
↑ staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023
↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 11 (digitalizat).
↑ Brěmjo w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 51. → wšě wjeski

Powětrowy wobraz Brěmjenja

Wotkaz

Commons: Brěmjo – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Wjesne dźěle Wulkeje Dubrawy

[1] staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023

[2] staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023

[3] Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 11 (digitalizat).

[digit-4] Brěmjo w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[5] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 51. → wšě wjeski

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]