Dažin

**Dažin**
Großdehsa
	Połoženje Dažina na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Dažina na karće Hornjeje Łužicy
město:	Lubij
zagmejnowanje:	1994
wobydlerstwo:	312 (31. decembra 2023)
wysokosć:	313–345 metrow n.m.hł.
	51.10833333333314.616111111111313–345 Koordinaty: 51° 6′ 30″ S, 14° 36′ 58″ W
póstowe čisło:	02708
předwólba:	03585
	wobydler/ka:; Dažan/-ka
	adjektiw:; Dažinski
	skłonowanje:; Dažina, Dažinej, Dažin, Dažinom, w Dažinje
	Přetwarjena chěža ze stołom w Dažinje Přetwarjena chěža ze stołom w Dažinje
	wikidata: Dažin (Q160974)

Dažin^[2] (němsce Großdehsa) je hornjołužiska wjes, kotraž słuša wot lěta 1994 k Lubijej.

Geografija

Pućowc Dažin leži štyri kilometry sewjerozapadnje Lubijskeho stareho města a mjez 313 a 345 m nad mórskej hładźinu w Hornjołužiskej pahórčinje mjez Wowčej horu (419 m) na sewjeru a Bubnikom (372 m) na juhu. We wsy wužórli so Dažinska woda, přitok Kotołki. Susodne wsy su Jawornik (gmejna Bukecy) a Njeznarowy na sewjeru, Njechań na sewjerowuchodźe, Wolešnica na juhowuchodźe a Dažink (gmejna Lěwałd) na zapadźe.

Přez Dažin wjedźe statna dróha S115 (Kumwałd–Lubij) kaž tež kolesowanska šćežka na něhdyšej železniskej čarje mjez tutymaj městnomaj.

Ležownostne mjena

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Pastwišća, Izraelec haje, Bubonik, W Włosančkach, Dołki.^[3]

Stawizny

Prěnje naspomnjenje jako Dyzin abo Desen pochadźa z lěta 1242.^[4] Ewangelska wjes bě hač do 19. lětstotka z wobsydstwom Budyskeho tachantstwa. Ewangelscy Dažinjenjo přisłušeja wot 16. lětstotka Ketličanskej wosadźe.

Wot lěta 1827 měješe Dažin swójsku pódlansku šulu – prěnju w Ketličanskej wosadźe –, kotraž słužeše zdobom jako wjesna chudownja. Prěni wučer bě młody Jakub Ryćer, pozdźišo wučerješe tu Jan Mitaš, nan serbskeho chemikarja Alwina Mitaša.

Po statistice Arnošta Muki měješe Dažin w lěće 1884 480 wobydlerjow, mjez nimi 348 Serbow (73 %) a 132 Němcow.^[5] We wsy rěčeše so Lubijska narěč hornjoserbšćiny. Rěčna změna k němčinje sta so hłownje w prěnjej połojcy 20. lětstotka, tak zo zwěsći Arnošt Černik srjedź 1950tych lět serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 7,8 %.^[6] Dźensa so we wjesce hižo njeserbuje.

Mjez 1928 a 1997 měješe Dažin swójske dwórnišćo při železniskeje čary Budestecy-Lubij, kotraž bu w lěće 1998 zawrjena.

Wosobiny

Hrjehor Martini (1575–1632) – serbski farar a spisaćel
Pawoł Alwin Mitaš (1869–1953) – serbski chemikar
Gustaw Alwin Mjerwa (1882–1958) – serbski farar a redaktor ewangelskeho časopisa Pomhaj Bóh; wšitcy třo rodźeni w Dažinje

Žórła

↑ staw: 31. decembra 2023; Podaća Lubijskeho stawnistwa
↑ Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin 1927.
↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 7 (digitalizat).
↑ Dažin w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 104. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 253. [592 wobydlerjow, z nich 36 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 5 z pasiwnymi, 5 serbskich dźěći a młodostnych, 546 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz

Commons: Dažin – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Měšćanske dźěle Lubija

[1] staw: 31. decembra 2023; Podaća Lubijskeho stawnistwa

[2] Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin 1927.

[3] Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 7 (digitalizat).

[4] Dažin w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[5] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 104. → wšě wjeski

[6] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 253. [592 wobydlerjow, z nich 36 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 5 z pasiwnymi, 5 serbskich dźěći a młodostnych, 546 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]