Ukraina
Ukraina (ukrainsce Україна, starše serbske mjeno Wukrajina)[1][2] je wulki stat we wuchodnej Europje a jedna z republikow nastatych po rozpadźe Sowjetskeho zwjazka w lěće 1991. Wona je najwjetši kraj, kotryž leži dospołnje w Europje.
![]() |
![]() |
zakładne daty: | |
swójske mjeno | Україна (uk.) |
stolica | Kijew |
přestrjeń | 603.700 km² |
wobydlerstwo | 42.854.106 (2015) |
hustosć | 71 wob./km² |
forma knježerstwa | republika |
hłowa stata | prezident Wolodymyr Zelenskij (wot 2019) |
šef knježerstwa | ministerski prezident Denys Šmyhal (wot 2020) |
měna | ukrainska hriwna |
hamtska rěč | ukrainšćina |
připóznate mjeńšinowe rěče | krimtataršćina, madźaršćina, rumunšćina, rušćina |
hymna | Šće ne wmerla Ukrajini i slawa, i wolja |
časowe pasmo | UTC +2 |
njewotwisnosć | 24. awgusta 1991 wot Sowjetskeho zwjazka |
Top Level Domain | .ua |
telefon | +380 |
awtowa značka | UA |
Połoženje Ukrainy w Europje | |
Kraj mjezuje z Ruskej na wuchodźe, z Moldawskej a Rumunskej na juhozapadźe, na zapadźe z Madźarskej, Słowakskej a Pólskej a na sewjerje z Běłoruskej. Južnu hranicu twori Čorne morjo. Nimo ukrainšćiny so předewšěm na wuchodźe a juhu kraja wjele rusce rěči. Wuchod a juh stej tuž kulturno-politisce, na rozdźěl wot zapadneho krajneho dźěla, bóle na Rusku orientowanej.
Wot lěta 2014 wobhladuje Ruska połkupu Krim jako dźěl swojeho teritorija. Dźěle wuchodoukrainskeju oblasćow Donjeck a Luhansk su wot seperatistow wobsadźene, kiž chcedźa so zesamostatnić.
MjenoWobdźěłać
Prěnje historiske naspomnjenje mjena Ukraina je z lěta 1187. Wosebje w historiskich pólskich a ruskich žórłach 18. a 19. lětstotka bě pak husće tež mjeno wuchodneho dźěla Małorus[1] (малоросіяни) wužiwane, kotrež jewi so tež w serbskej literaturje do Druheje swětoweje wójny.
RozrjadowanjeWobdźěłać
Ukraina wobsteji ze 24 oblasćow, awtonomneje republiki Krim a dweju městow ze specialnym statusom (Sewastopol a hłowne město Kijew). Najwjetše města su Kijew, Charkiw a Dnipro. Krim a z njej město Sewastopol stejitej wot lěta 2014 pod kontrolu Ruskeje.
ŽórłaWobdźěłać
- ↑ 1,0 1,1 Filip Rězak: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. L. A. Donnerhak, Budyšin 1920 (digitalizat).
- ↑ Pomocny terminologiski słownik němsko-serbski, Berlin 1957
WotkazyWobdźěłać
Armenska | Azerbajdźan | Běłoruska | Kazachstan | Kirgiska | Moldawska | Ruska | Tadźikistan | Turkmenistan | Uzbekistan
Staty
• Albanska • Andorra • Awstriska • Belgiska • Běłoruska • Bołharska • Bosniska a Hercegowina • Čěska republika • Čorna Hora • Danska • Estiska • Finska • Francoska • Grjekska • Chorwatska • Irska • Islandska • Italska • Letiska • Liechtenstein • Litawska • Luxemburgska • Madźarska • Malta • Moldawska • Monaco • Němska • Nižozemska • Norwegska • Pólska • Portugalska • Rumunska • Ruska1 • San Marino • Serbiska • Sewjerna Makedonska • Słowakska • Słowjenska • Španiska • Šwedska • Šwicarska • Turkowska1 • Ukraina • Vatikanske město • Zjednoćene kralestwo
Zwadne teritorije: Kosowo • Podnisterska
Druhe teritorije: Åland • Baskiska • Bretanja • Ferejske kupy • Friziska • Friulska • Gagauska • Galicija • Gibraltar • Guernsey • Jendźelska • Jersey • Katalanska • Korniska • Łužica • Man • Sewjerna Irska • Svalbard • Šotiska • Waliziska
1 Leži zdźěla w Aziji.