Čěska
Čěska (čěsce Česko, hamtsce Česká republika, Čěska republika) je nutřkokrajny stat z nimale 11 milionow wobydlerjemi w srjedźnej Europje.
hesło Pravda vítězí | |
zakładne daty: | |
swójske mjeno | Česká republika |
stolica | Praha |
přestrjeń | 78.866 km² |
wobydlerstwo | 10.879.069 (2024)[2] |
hustosć | 137,9 wob./km² |
forma knježerstwa | republika |
hłowa stata | Petr Pavel (wot 2023) |
šef knježerstwa | ministerski předsyda Petr Fiala (wot 2021) |
měna | čěska króna |
hamtska rěč | čěšćina |
hymna | Kde domov můj? |
narodny swjatk | 28. oktobra (wozjewjenje čěskosłowakskeje njewotwisnosće 1918) |
časowe pasmo | UTC+1 |
njewotwisnosć | 1. januara 1993 wot Čěskosłowakskeje |
Top Level Domain | .cz |
telefon | +420 |
awtowa značka | CZ |
Połoženje Čěskeje w Europje | |
Susodne kraje su na zapadźe Němska, na sewjeru Pólska, na wuchodźe Słowakska a na juhu Awstriska. Čěska nasta přez rozdźělenje Čěskeje a Słowakskeje federatiwneje republiki dnja 1. januara 1993. Wona wobsteji ze stawizniskich regionow Čechi, Morawa a Šleska.
Čěska stolica je Praha.
Geografija
wobdźěłaćČěska je na třoch stronach wobdata wot horinskich rjećazow Šumawy, Rudnych horin, Łužiskich horin a Kyrkonošow. Najwyši wjeršk je Sněžka w Kyrkonošach z 1602 metrami. Najwjetšej rěce stej Łobjo a Wołtawa, dalše wuznamne rěki su Wódra, Morawa a Wohra.
Najwjetše města
wobdźěłaćměsto | wobydlerstwo (2023)[3] |
---|---|
Praha | 1.357.326 |
Brno | 396.101 |
Ostrava | 283.504 |
Pilzeń (Plzeň) | 181.240 |
Liberec | 107.389 |
Wołomuc (Olomouc) | 101.825 |
Čěske Budźejowicy (České Budějovice) | 96.417 |
Hradec Králové | 93.506 |
Pardubicy | 92.149 |
Wusće (Ústí nad Labem) | 91.963 |
Rjadowanje
wobdźěłaćWot lěta 2000 wobsteji Čěska republika ze 14 krajow.
wobwod | wobwodne město | wobydlerstwo[4] |
---|---|---|
Hlavní město Praha | Praha (A) | 1.385.646 |
Jihočeský (C) | Čěske Budźejowicy (České Budějovice) | 652.972 |
Jihomoravský (B) | Brno | 1.225.071 |
Karlovarský (K) | Karlowe Wary (Karlovy Vary) | 293.139 |
Královéhradecký (H) | Hradec Králové | 555.209 |
Liberecký (L) | Liberec | 449.079 |
Moravskoslezský (T) | Ostrava | 1.184.320 |
Olomoucký (M) | Wołomuc (Olomouc) | 631.319 |
Pardubický (E) | Pardubicy (Pardubice) | 529.149 |
póstowe čisłoeňský (P) | Pilzeń (Plzeň) | 610.995 |
Středočeský (S) | Praha | 1.457.956 |
Ústecký (U) | Wusće (Ústí nad Labem) | 808.255 |
Vysočina (J) | Jihlawa (Jihlava) | 516.913 |
Zlínský (Z) | Zlín | 579.046 |
Žórła
wobdźěłaćWotkaz
wobdźěłaćAwstriska | Belgiska | Bołharska | Cypernska | Čěska | Danska | Estiska | Finska | Francoska | Grjekska | Chorwatska | Irska | Italska | Letiska | Litawska | Luxemburgska | Madźarska | Malta | Němska | Nižozemska | Portugalska | Pólska | Rumunska | Słowakska | Słowjenska | Španiska | Šwedska
Kandidaty: Čorna Hora | Serbiska | Sewjerna Makedonska | Turkowska
Staty
• Albanska • Andorra • Awstriska • Belgiska • Běłoruska • Bołharska • Bosniska a Hercegowina • Čěska republika • Čorna Hora • Danska • Estiska • Finska • Francoska • Grjekska • Chorwatska • Irska • Islandska • Italska • Letiska • Liechtenstein • Litawska • Luxemburgska • Madźarska • Malta • Moldawska • Monaco • Němska • Nižozemska • Norwegska • Pólska • Portugalska • Rumunska • Ruska1 • San Marino • Serbiska • Sewjerna Makedonska • Słowakska • Słowjenska • Španiska • Šwedska • Šwicarska • Turkowska1 • Ukraina • Vatikanske město • Zjednoćene kralestwo
Zwadne teritorije: Kosowo • Podnisterska
Druhe teritorije: Åland • Baskiska • Bretanja • Ferejske kupy • Friziska • Friulska • Gagauska • Galicija • Gibraltar • Guernsey • Jendźelska • Jersey • Katalanska • Korniska • Łužica • Man • Sewjerna Irska • Svalbard • Šotiska • Waliziska
1 Leži zdźěla w Aziji.