Kazachstan

Republika Kazachstan
	zakładne daty:
swójske mjeno	Қазақстан Республикасы; (Qazaqstan Respūblīkasy); Республика Казахстан; (Respublika Kazachstan)
stolica	Astana
přestrjeń	2.724.900 km²
wobydlerstwo	19.398.331 (2022)
hustosć	7,1 wob./km²
forma knježerstwa	republika
hłowa stata	prezident; Qasym-Žomart Toqajew (Қасым-Жомарт Тоқаев) (wot 2019)
šef knježerstwa	ministerski prezident; Asqar Mamin (Асқар Мамин) (wot 2019)
měna	tenge
hamtska rěč	kazachšćina, rušćina
hymna	Hymna Republiki Kazachstan‬
časowe pasmo	UTC+5
njewotwisnosć	16. decembra 1991 wot Sowjetskeho zwjazka
Top Level Domain	.kz
telefon	+7
	Połoženje Kazachstana w regionje
	Karta

5966

Koordinaty: 59° S, 66° W

Kazachstan (kazachsce Қазақстан, rusce Казахстан) je wulki nutřkokrajny stat w srjedźnej Aziji, mały dźěl jeho teritorija zapadnje rěki Ural słuša tež k Europje. Stolica je Astana, při čimž je Almaty blisko južneje hranicy kraja po wobydlerstwje najwjetše město.

Hač do lěta 1991 běše Kazachstan z dźělowej republiku Sowjetskeho zwjazka.

Geografija

Hora Pik Talgar w horinach Tienšan

Kazachstan leži mjez Kaspiskim morjom a rěku Ural na zapadźe a horami Altaja na wuchodźe w srjedźoaziskej stepje. Na juhu nadeńdu so Aralski jězor, rěčina Syrdarje, pusćina Kyzylkum a wuběžki horin Tienšan, na sewjeru rěka Irtyš a Zapadosibirska nižina. Najwyši wjeršk je Chan Tengri w Tienšan ze 7010 metrami.

Po přestrjeni je Kazachstan dźewjaty najwjetši stat na swěće. Na sewjerozapadźe a sewjerje mjezuje z Ruskej, na wuchodźe z Ludowej republiku China, na juhu su jeho susodźa Kirgizistan, Uzbekistan a Turkmenistan, na juhozapadźe jón wody Kaspiskeho morja wobdawaja. Kaspiski pobrjóh ma cyłkownu dołhotu wot 1894 kilometrow.

Stawizny

Wot 1936 do 1991 bě Kazachstan jako socialistiska sowjetska republika dźěl Sowjetskeho zwjazka. Wot njewotwisnosće hač do lěta 2019 steješe prezident Nursultan Nazarbajew na čole stata. W lěće 1997 je so sydło knježerstwa a parlamenta z Almaty do Aqmola w srjedźišću Kazachstana přepołožiło. Lěto pozdźišo přemjenowa so Aqmola do Astana („stolica“).

Wobydlerstwo a rěče

Statnej rěči stej do turkskich rěčow słušaca kazachšćina a rušćina, při čimž so rušćina wot 85 % wobydlerjow wobknježi, kazachšćina pak jenož wot 62 %.

Něhdźe 70 % ludnosće su muslimskeje wěry.

Města

Najwjetše město Kazachstana je něhdyša stolica Almaty z połdra milionom wobydlerjow. Dźensniša stolica Astana je z 800.000 wobydlerjemi druhe najwjetše sydlišćo w kraju. Slěduja Šymkent w južnym Kazachstanje (683.000), Karaganda (484.000), Aktobe (377.000), Taraz (351.000), Pawlodar (330.000), Oskemen (314.000), Semej (312.000) a Temirtau (296.000).