Běła Woda
Běła Woda (němsce Weißwasser, hamtsce Weißwasser/O.L.) je wulke wokrjesne město w sewjerowuchodnym dźělu Hornjeje Łužicy, kotrež słuša k sakskemu wokrjesej Zhorjelc. Třeće najwjetše město Zhorjelskeho wokrjesa (po Zhorjelcu a Žitawje) je dźěl serbskeho sydlenskeho ruma.
němsce | Weißwasser | |
Wopon | ||
---|---|---|
| ||
Zakładne daty | ||
stat | Němska | |
zwjazkowy kraj | Sakska | |
wokrjes | Zhorjelski | |
wysokosć | 140 metrow n.m.hł. | |
přestrjeń | 63,42 km² | |
wobydlerstwo | 14.992 (31. dec 2023)[1] | |
hustosć zasydlenja | 236 wob. na km² | |
póstowe čisło | 02943 | |
předwólba | (+49) 03576 | |
awtowa značka | GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI | |
Politika a zarjadnistwo | ||
wyši měšćanosta | Torsten Pötzsch (Klartext) | |
webstrona | weisswasser.de | |
Połoženje Běłeje Wody w Sakskej | ||
wikidata: Běła Woda (Q44498)
|
Geografija
wobdźěłaćMěstačko leži mjez Mužakowskim zahorkom na sewjeru, Mužakowskej holu na sewjerowuchodźe a Wochožanskej jamu na juhozapadźe w lěsatej wokolinje a njedaloko pólskeje hranicy. Najblišej měsće stej Grodk (20 km) a Mužakow (8 km). Wulki dźěl měšćanskeho teritorija wobsteji z brunicoweje jamy resp. z rekultiwěrowanych płoninow.
Běła Woda mjezuje z Dźěwinom a Jabłońcom na sewjeru, z Krušwicu a Wuskidźom na wuchodźe, z Hamorom na juhu, Sprjewinym Dołom na zapadźe a z Trjebinskej gmejnu na sewjerozapadźe.
Stawizny
wobdźěłaćPrěnje historiske naspomnjenje pod dźensnišim mjenom je z lěta 1552.[2] Měšćanske prawa ma pak hakle wot 1935. Ležownostne knjejstwo měješe přez lětstotki Mužakowske stawowe knjejstwo.
Po industrializowanju w 20. lětstotku přez natwar škleńcowych a brunicowych zawodow kaž tež Wochožanskeje jamy a bliskeje Hamorskeje milinarnje nasta z něhdyšeje holanskeje wsy město z nimale 39.000 wobydlerjemi (1989). Po přewróće bu wjetšina zawodow zawrjena a wobydlerstwo Běłeje Wody woteběraše, tak zo ma město dźensa zaso telko wobydlerjow kaž w 1960tych lětach.
Wobydlerstwo
wobdźěłaćW lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 1200 wobydlerjow, mjez nimi 731 Serbow (61 %).[3] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 5 %.
Wobchad
wobdźěłaćRunje přez Běłu Wodu wjedźe zwjazkowa dróha 156 z Mužakowa do Budyšina. Nimo toho ma město dwórnišćo při železniskej čarje Berlin–Zhorjelc.
Wosobiny
wobdźěłać- Jan Awgust Warko (1821–62) – farar, spisowaćel, serbski prócowar
- Korla Hendrich Warko (1837–97) – wučer, spisowaćel, basnik, serbski prócowar
Politika
wobdźěłaćMěsto słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 57 (Zhorjelc 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 157 (Zhorjelc).
Partnerske města
wobdźěłaćŽórła
wobdźěłać- ↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2023; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
- ↑ Běła Woda w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 122. → wšě wjeski
Wotkazaj
wobdźěłaćBejerecy | Bjenadźicy | Bertsdorf-Hörnitz | Běła Woda | Dźěwin | Habrachćicy-Nowe Jěžercy | Hainewalde | Hamor | Hórka | Chrjebja-Nowa Wjes | Jabłońc | Jonsdorf | Kodrecy | Kotmar | Kralowski haj | Krušwica | Kwětanecy při jězoru | Lěwałd | Lubij | Lutarjecy | Markoćicy | Mikow | Mittelherwigsdorf | Mužakow | Niska | Nowosólc-Horni Hródk | Nysowa łučina | Ochranow | Olbersdorf | Ojwin | Rěčicy | Rosenbach | Rózbork | Rychbach | Schönau-Berzdorf | Slepo | Suche Hendrichecy | Swóńca | Šepcowy Doł | Šumbach | Trjebin | Vierkirchen | Waldhufen | Wodowe Hendrichecy | Wopaka | Wosečk | Wostrowc | Wódrjeńca | Wulki Šunow | Wuskidź | Wysoka Dubrawa | Zhorjelc | Žitawa