Běła Woda

**Běła Woda**
němsce	Weißwasser
	Běła Woda na karće Sakskeje
	Běła Woda na karće Sakskeje
Wopon
	Wopon Běłeje Wody
	Wopon Běłeje Wody
Zakładne daty
stat	Němska
zwjazkowy kraj	Sakska
wokrjes	Zhorjelski
wysokosć	140 metrow n.m.hł.
přestrjeń	63,42 km²
wobydlerstwo	14.992 (31. dec 2023)
hustosć zasydlenja	236 wob. na km²
póstowe čisło	02943
předwólba	(+49) 03576
awtowa značka	GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI
Politika a zarjadnistwo
wyša měšćanostka	Katja Dietrich (SPD)
webstrona	weisswasser.de
Połoženje Běłeje Wody w Sakskej
	Karta
	wikidata: Běła Woda (Q44498)

Běła Woda (němsce Weißwasser, hamtsce Weißwasser/O.L.) je wulke wokrjesne město w sewjerowuchodnym dźělu Hornjeje Łužicy, kotrež słuša k sakskemu wokrjesej Zhorjelc. Třeće najwjetše město Zhorjelskeho wokrjesa (po Zhorjelcu a Žitawje) je dźěl serbskeho sydlenskeho ruma.

51.514.6333

Koordinaty: 51° 30′ S, 14° 38′ W

Geografija

W nutřkownym měsće

Městačko leži mjez Mužakowskim zahorkom na sewjeru, Mužakowskej holu na sewjerowuchodźe a Wochožanskej jamu na juhozapadźe w lěsatej wokolinje a njedaloko pólskeje hranicy. Najblišej měsće stej Grodk (20 km) a Mužakow (8 km). Wulki dźěl měšćanskeho teritorija wobsteji z brunicoweje jamy resp. z rekultiwěrowanych płoninow.

Běła Woda mjezuje z Dźěwinom a Jabłońcom na sewjeru, z Krušwicu a Wuskidźu na wuchodźe, z Hamorom na juhu, Sprjewinym Dołom na zapadźe a z Trjebinskej gmejnu na sewjerozapadźe.

Stawizny

Napohlad Hamorskeje milinarnje wot rozhladneje wěže při Ćežkej horje

Prěnje historiske naspomnjenje pod dźensnišim mjenom je z lěta 1552.^[2] Měšćanske prawa ma pak hakle wot 1935. Ležownostne knjejstwo měješe přez lětstotki Mužakowske stawowe knjejstwo.

Po industrializowanju w 20. lětstotku přez natwar škleńcowych a brunicowych zawodow kaž tež Wochožanskeje jamy a bliskeje Hamorskeje milinarnje nasta z něhdyšeje holanskeje wsy město z nimale 39.000 wobydlerjemi (1989). Po přewróće bu wjetšina zawodow zawrjena a wobydlerstwo Běłeje Wody woteběraše, tak zo ma město dźensa zaso telko wobydlerjow kaž w 1960tych lětach.

Wobydlerstwo

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 1200 wobydlerjow, mjez nimi 731 Serbow (61 %).^[3] W běhu industrializacije přićahny wulka ličba dźěłaćerjow z němskich kónčin, zdobom dźěłachu tež mužojo ze serbskich swójbow přiběrajcy w němskorěčnej wokolinje fabrikow, tak zo so němčina do swójbow dósta. Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 5 %.

Wobchad

Runje přez Běłu Wodu wjedźe zwjazkowa dróha 156 z Mužakowa do Budyšina. Nimo toho ma město dwórnišćo při železniskej čarje Berlin–Zhorjelc.

Wosobiny

Jan Awgust Warko (1821–62) – farar, spisowaćel, serbski prócowar
Korla Hendrich Warko (1837–97) – wučer, spisowaćel, basnik, serbski prócowar

Politika

Město słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 57 (Zhorjelc 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 157 (Zhorjelc).

Měšćanosća

zašłe wólby wyšeho měšćanosty
wólby	měšćanosta	namjet	wuslědk (%)
2024	Katja Dietrich	Dietrich	42,8
2017	Torsten Pötzsch	Klartext	51,2
2010	Torsten Pötzsch	Klartext	54,3
2003	Hartwig Rauh	Rauh	60,7
2001	Helma Orosz	CDU	42,6

Partnerske města

Brühl, Němska
Žarow, Pólska

Žórła

↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2023; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
↑ Běła Woda w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 122. → wšě wjeski

Wotkazaj

Commons: Běła Woda – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Město Běła Woda

Města a gmejny w Zhorjelskim wokrjesu

[Metadaty_wobydlerstwo_DE-SN-1] Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2023; Statistiski krajny zarjad Sakskeje

[2] Běła Woda w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[3] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 122. → wšě wjeski

[1]

[2]

[3]