Mužakowske stawowe knjejstwo
Mužakowske stawowe knjejstwo (němsce Standesherrschaft Muskau) bě najwjetše ze štyrjoch hornjołužiskich stawowych knjejstwow, kotrež wobsteješe wot 14. hač do 20. lětstotka. Wone wobjimowaše nimale cyły sewjerowuchodny dźěl Hornjeje Łužicy. Jeho srjedźišćo bě Mužakowski hród, kotryž bě nastał z wodoweho hrodu, při Nysy za čas němskeje kolonizacije załoženeho.
Za čas jeho najwjetšeho rozpřestrěća kónc 17. lětstotka słušeše do knježeho wobsydstwa přestrjeń wot wjace hač 500 kwadratnych kilometrow. Do stawoweho knjejstwa słušachu nimo centralneho městačka Mužakowa ze swojim hrodom 36 zwjetša serbskich wsow, šěsć wazalskich wsow, 23 wudworow, tři hamory, 14 młynow, dwě cyhelnicy, papjerowy młyn, alawnowe podkopki a wjele rybjacych hatow. Serbske wjeski we wobsydstwje Mužakowskich knjezow běchu mjez druhim Trjebin, Jabłońc, Wuskidź, Podroždź a Čelno.
Ležo w rědko wobsydlenej holanskej krajinje bě stawowe knjejstwo wjetše hač někotrežkuli němske wjerchowstwo tehdyšeho časa.
Najsławniši knjez Mužakowskeho stawoweho knjejstwa bě wjerch Pückler, kotremuž słušeše knjejstwo wot 1811 do 1845. Za čas jeho knjejstwa nasta Mužakowski hród kaž tež Mužakowski park w swojej dźensnišej formje. Dnja 11. julija 1945 bu swójba Arnim-Muskau wuswojena, wobsydstwo přeńdźe na Rózborski wokrjes.
Literatura
wobdźěłać- Graf Hermann von Arnim, Willi A. Boelcke: Muskau. Standesherrschaft zwischen Spree und Neiße. Frankfurt am Main/Berlin 1978, ISBN 3-549-06695-3
- E. Merkle (wud.): Chronik von Stadt und Park Bad Muskau. Weißwasser 1997, ISBN 3-932541-00-6