Lipiny

wjes w Budyskim wokrjesu, gmejnski dźěl Łaza

Lipiny (němsce Lippen) su hornjołužiska wjeska w sewjeru sakskeho wokrjesa Budyšin. Słušeja wot lěta 1996 k Łazej a maja 59 wobydlerjow.[2]

Lipiny
Lippen
Połoženje Lipinow na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Lipinow na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Lipinow
Połoženje Lipinow
gmejna: Łaz
zagmejnowanje: 1974 (do Delnjeho Wujězda)
wobydlerstwo: 59 (31. decembra 2016)[1]
přestrjeń: 2,9 km²
wysokosć: 132 metrow n.m.hł.
51.37861111111114.464166666667132
póstowe čisło: 02999
předwólba: 035728
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Lipinjan/ka
adjektiw:
Lipinski
skłonowanje:
Lipinow, Lipinam, Lipiny, Lipinami, w Lipinach
Kamjentny křiž z wotbagrowaneho dźěla Lipin (nalěwo) na Wojerowskim hrodźe
Kamjentny křiž z wotbagrowaneho dźěla Lipin (nalěwo) na Wojerowskim hrodźe

Kamjentny křiž z wotbagrowaneho dźěla Lipin (nalěwo) na Wojerowskim hrodźe

Geografija wobdźěłać

Lipiny leža w hornjołužiskej holi mjez Łazom a Delnim Wujězdom, něhdźe kilometer sewjernje statneje dróhi S 108, kotraž zwjazuje wobě cyrkwinskej wsy. Hač do wotbagrowanja zapadneje połojcy wjeski wjedźeše šoseja přez same Lipiny. Susodne wsy su Tranje na juhowuchodźe, Drěwcy na juhozapadźe a Złyčin na zapadźe. Sewjerozapadnje Lipin ležeše hač do lěta 1960 wjeska Radska.

Stawizny wobdźěłać

 
Lipiny na hamtskej karće z lěta 1912. Markěrowany je wuchodny dźěl wsy, kotryž wotbagrowany njebu.

Prěnje historiske naspomnjenje dróhowca jako Lypen[3] je z lěta 1375. Po statistice Arnošta Muki mějachu Lipiny we 1880tych lětach cyłkownje 235 wobydlerjow, z nich 231 Serbow a jenož štyrjo Němcy.[4] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 hišće wysoki podźěl serbskorěčneho wobydlerstwa wot 75,1 %.[5] Ewangelscy Lipinjenjo słušeja do Łazowskeje wosady.

W lětomaj 1961/62 bu wjetša zapadna połojca Lipin za so bližacu Łazowsku jamu wottorhana, při čimž dyrbjachu so oficielnje 95 wobydlerjow přesydlić. Wot tutych wostachu jeničce štyrjo we wsy samej. Cyłkowna ličba wobydlerstwa spadny wot 222 w lěće 1950 na jenož hišće 87 w lěće 1964.

Hač do lěta 1974 běchu Lipiny samostatna gmejna, kotraž bu po wotbagrowanju połojcy wsy do Delnjeho Wujězda zagmejnowana. Při gmejnskej reformje 1996 přińdźe Delni Wujězd k Delnjošlesko-hornjołužiskeho wokrjesa a potom k Hamorskej gmejnje, mjeztym zo buchu Lipiny ze swojimi 46 wobydlerjemi do Łazowskeje gmejny přerjadowane.

Wosobiny wobdźěłać

  • Křesćan Kulman (1805–1869) – wučer, pedagoga a spisowaćel; 1824–31 w Lipinach
  • Jan Haješ (1873–1960) – překupc, narodny prócowar w serbskej holi; rodźeny w Lipinach

Literatura wobdźěłać

  • Driewitz/Drěwcy und Lippen/Lipiny. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 119sl.


Žórła wobdźěłać

  1. staw: 31. decembra 2016; Podaća gmejnskeho zarjada Łaz
  2. 31. decembra 2016; Podaća gmejnskeho zarjada Łaz
  3. Lipiny w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  4. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 92. → wšě wjeski
  5. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 249. [221 wobydlerjow, z nich 114 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 14 z pasiwnymi, 38 serbskich dźěći a młodostnych, 55 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije