Chasow

**Chasow**
Quoos
	Połoženje Chasowa na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Chasowa na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Radwor
zagmejnowanje:	1936 (do Łuha)
wobydlerstwo:	156 (31. decembra 2022)
přestrjeń:	2,67 km²
wysokosć:	154–180 metrow n.m.hł.
	51.25055555555614.367222222222154–180 Koordinaty: 51° 15′ 2″ S, 14° 22′ 2″ W
póstowe čisło:	02627
předwólba:	035935
	wobydler/ka:; Chasowčan/-ka
	adjektiw:; Chasowski
	skłonowanje:; Chasowa, Chasowej, Chasow, Chasowom, w Chasowje
	Něhdyše Chasowske ryćerkubło Něhdyše Chasowske ryćerkubło
	wikidata: Chasow (Q1793891)

Chasow (po starym prawopisu Khasow; němsce Quoos) je wjes ze 156 wobydlerjemi^[2] w srjedźišću hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słuša wot lěta 1999 ke gmejnje Radwor a leži mjez 154 a 180 m nad mórskej hładźinu na južnej kromje krajiny hornjołužiskeje hole a hatow. Hač do lěta 1936 bě Chasow samostatna gmejna, po tym najprjedy Łuhowski wjesny dźěl a mjez lětomaj 1994 a 1999 dźěl Njeswačanskeje gmejny.

Susodne wjeski su Bronjo a Radwor na wuchodźe, Čorny Hodler na juhu a Łuh na zapadźe.

Stawizny

Powětrowy wobraz Chasowa (2017)

Sydlerskostawiznisce je Chasow přidróžny nawsowc. Prěnje historiske naspomnjenje jako knježe sydło Chozow abo Kazow je z lěta 1242^[3]. Blisko Chasowa so wot lěta 1979 stary Zarěčanski wětrnik namaka.

Wot lěta 1890 měješe Chasow zastanišćo při železniskej čarje Budyšin–Rakecy, kotraž wjedźeše wot 1908 hač do Wojerec. W lěće 1999 bu wosobowy wobchad zastajeny a 2001 so čara zawrě.

Wobydlerstwo a rěč

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 174 wobydlerjow, z nich 168 Serbow (97 %).^[4] Křesćanscy Chasowčenjo su přewažnje protestanća (1925: 67 %), kiž přisłušeja Njeswačanskej wosadźe. Katolska mjeńšina słuša do Radworskeje wosady.

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 168 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 41,4 lět (Sakska: 46,4).^[5]

Wosobiny

Mikławš Krječmar (1891–1967), docent serbskeje filologije w Praze, literarny stawiznar, rěčespytnik a přełožowar
Marja Kubašec (1890–1976), prěnja serbska wučerka, spisowaćelka, rodźena w Chasowje
Klaws Thielmann (1933–2024) – serbski lěkar a strowotniski minister NDR, wotrostł w Chasowje
Trudla Malinkowa (* 1955), serbska wědomostnica a redaktorka časopisa Pomhaj Bóh, rodźena w Chasowje

Wobrazy

Chasowska nawjes
Ródny dom Marje Kubašec
Chasowske ryćerkubło w lěće 1859
Zadnja strona Chasowkeho kubła
Něhdyše zastanišćo při železniskej čarje Budyšin–Wojerecy

Literatura

Quoos/Chasow. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 220sl.

M. Kral: Stawizniske powěsće z našich serbskich wsow [=Serbska ludowa knihownja, čo. 44]. Budyšin, 1937, str. 90–105.

Žórła

Arnošt Grofa: Chasow – wjes bohatych stawiznow. W Rozhledźe 10/1994, str. 363–367

↑ staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor
↑ staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor
↑ Chasow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski
↑ Wuslědki ludličenja 2011 za Radwor (pdf)

Wotkaz

Commons: Chasow – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Radworske wjesne dźěle

[1] staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor

[2] staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor

[digit-3] Chasow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[4] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski

[5] Wuslědki ludličenja 2011 za Radwor (pdf)

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]