Chasow
Chasow (po starym prawopisu Khasow; němsce Quoos) je wjes ze 156 wobydlerjemi[2] w srjedźišću hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słuša wot lěta 1999 ke gmejnje Radwor a leži mjez 154 a 180 m nad mórskej hładźinu na južnej kromje krajiny hornjołužiskeje hole a hatow. Hač do lěta 1936 bě Chasow samostatna gmejna, po tym najprjedy Łuhowski wjesny dźěl a mjez lětomaj 1994 a 1999 dźěl Njeswačanskeje gmejny.
| |||||
gmejna: | Radwor | ||||
zagmejnowanje: | 1936 (do Łuha) | ||||
wobydlerstwo: | 156 (31. decembra 2022)[1] | ||||
přestrjeń: | 2,67 km² | ||||
wysokosć: | 154–180 metrow n.m.hł. | ||||
51.25055555555614.367222222222154–180
| |||||
póstowe čisło: | 02627 | ||||
předwólba: | 035935 | ||||
wotwodźene słowa: |
| ||||
Něhdyše Chasowske ryćerkubło | |||||
wikidata: Chasow (Q1793891)
|
Susodne wjeski su Bronjo a Radwor na wuchodźe, Čorny Hodler na juhu a Łuh na zapadźe.
Stawizny
wobdźěłaćSydlerskostawiznisce je Chasow přidróžny nawsowc. Prěnje historiske naspomnjenje jako knježe sydło Chozow abo Kazow je z lěta 1242[3]. Blisko Chasowa so wot lěta 1979 stary Zarěčanski wětrnik namaka.
Wot lěta 1890 měješe Chasow zastanišćo při železniskej čarje Budyšin–Rakecy, kotraž wjedźeše wot 1908 hač do Wojerec. W lěće 1999 bu wosobowy wobchad zastajeny a 2001 so čara zawrě.
Wobydlerstwo a rěč
wobdźěłaćW lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 174 wobydlerjow, z nich 168 Serbow (97 %).[4] Křesćanscy Chasowčenjo su přewažnje protestanća (1925: 67 %), kiž přisłušeja Njeswačanskej wosadźe. Katolska mjeńšina słuša do Radworskeje wosady.
Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 168 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 41,4 lět (Sakska: 46,4).[5]
Wosobiny
wobdźěłać- Mikławš Krječmar (1891–1967), docent serbskeje filologije w Praze, literarny stawiznar, rěčespytnik a přełožowar
- Marja Kubašec (1890–1976), prěnja serbska wučerka, spisowaćelka, rodźena w Chasowje
- Klaws Thielmann (1933–2024) – serbski lěkar a strowotniski minister NDR, wotrostł w Chasowje
- Trudla Malinkowa (* 1955), serbska wědomostnica a redaktorka časopisa Pomhaj Bóh, rodźena w Chasowje
Wobrazy
wobdźěłać-
Chasowska nawjes
-
Ródny dom Marje Kubašec
-
Chasowske ryćerkubło w lěće 1859
-
Zadnja strona Chasowkeho kubła
-
Něhdyše zastanišćo při železniskej čarje Budyšin–Wojerecy
Literatura
wobdźěłać- Quoos/Chasow. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 220sl.
- M. Kral: Stawizniske powěsće z našich serbskich wsow [=Serbska ludowa knihownja, čo. 44]. Budyšin, 1937, str. 90–105.
Žórła
wobdźěłać- Arnošt Grofa: Chasow – wjes bohatych stawiznow. W Rozhledźe 10/1994, str. 363–367
- ↑ staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor
- ↑ staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjada Radwor
- ↑ Chasow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski
- ↑ Wuslědki ludličenja 2011 za Radwor (pdf)
Wotkaz
wobdźěłaćBoranecy | Bronjo | Čorny Hodler | Droby | Haj | Hat | Chasow | Chelno | Kamjenej | Łomsk | Łupjanska Dubrawka | Łupoj | Lipič | Lutobč | Měrkow | Miłkecy ze Stróžišćom | Minakał | Nowe Boranecy | Nowe Bronjo | Wjesel | Wulki Přezdrěń z Přezdrěnkom