Łuh (Njeswačidło)

wjes w Budyskim wokrjesu, gmejnski dźěl Njeswačidła

Łuh (němsce Luga) je hornjołužiska wjes, kotraž ke gmejnje Njeswačidło słuša. Je z 307 wobydlerjemi[2] druhi najwjetši dźěl tuteje gmejny a běše hač do lěta 1994 samostatna gmejna z wjesnym dźělom Chasow (wot 1936).

Łuh
Luga
Połoženje Łuha na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Łuha na karće Hornjeje Łužicy
DEC
gmejna: Njeswačidło
zagmejnowanje: 1994
wobydlerstwo: 307 (31. decembra 2022)[1]
wysokosć: 158 metrow n.m.hł.
51.24666666666714.345277777778158
póstowe čisło: 02699
předwólba: 035933
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Łuhowčan/ka
adjektiw:
Łuhowski
skłonowanje:
Łuha, Łuhej, Łuh, Łuhom, we Łuze
Knježi dwór we Łuze
Knježi dwór we Łuze

Knježi dwór we Łuze

wikidata: Łuh (Q162671)

Geografija

wobdźěłać

Łuh leži w nižinje Čornicy na prawym brjoze rěčki. Susodne wsy su Chasow na wuchodźe, Miłkecy na juhowuchodźe (wobě w Radworskej gmejnje), Króńca a Zarěč na juhozapadźe kaž tež Wbohow na sewjerozapadźe.

Na hórce Łóžko mjez Łuhom a Chasowom steji wot lěta 1976 něhdyši Zarěčanski wětrnik. Pódla njeho bu w lěće 2021 něhdyši dom kata z Lišeje Hory znowa natwarjeny.

Ležownostne mjena

wobdźěłać

Arnošt Muka je slědowace Łuhowske ležownostne mjena do swojeje Statistiki zapisał: Wińca, Křemjeń (hórka sewjernje Łuha, dźensa Křemjenja), Łóžko (hórka wuchodnje Łuha, hdźež steji dźensa wětrnik), Sróčidło, Kudźeŕki, Šitki, Klipk, na Dołach. Michał Rostok doda: Lešawa (w Lešawach), Na mrokach, Na špycy, Brězynka, Wósom wosrědki, W mostach, Pola třoch křižow, Wopuše, Pola Króńčanskeho młyna, Srjedź kerkow, Na wuskim, Pola Chasowa, Pola Pósthorna, Pola wińcy, Chmjelnica, Pola Hozynki, Pola lodowej jamy, Pola šule, Při Wbohowskich mostach, Pola Wbohowa, Pastwišća, Pola přesadničkow, Zalešawa, Na Łóžku.[3]

 
Powětrowy wobraz Łuha

Wjes naspomni so k prěnjemu razej w lěće 1415 jako Lugk.[4]

Wobydlerstwo a rěč

wobdźěłać

Po Mukowej statistice měješe Łuh we 1880tych lětach cyłkownje 344 wobydlerjow, z nich 303 Serbow (88 %) a 41 Němcow.[5] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 51,9 %.[6] Ewangelscy Łuhowčenjo přisłušeja ze 17. lětstotka Njeswačanskej wosadźe.

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 297 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 43,4 lět (Sakska: 46,4).[7]

Literatura

wobdźěłać
  • Uebigau/Wbohow mit Krinitz/Króńca und Luga/Łuh. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 216–220.
  • M. Kral: Stawizniske powěsće z našich serbskich wsow [=Serbska ludowa knihownja, čo. 44]. Budyšin, 1937, str. 105–126.
  • Otto Moser: Luga. W: Gustav Adolf Poenicke (wud.): Album der Rittergüter und Schlösser im Königreiche Sachsen. III. Section: Markgrafenthum Oberlausitz, Expedition des Albums Sächsischer Rittergüter und Schlösser, Leipzig 1859, str. 24 (tekst na Wikisource).
  • Cornelius Gurlitt: Luga. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 31. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Bautzen (I. Teil). C. C. Meinhold, Dresden 1908, str. 143.
  1. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Njeswačidło
  2. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Njeswačidło
  3. Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 22 (digitalizat).
  4. Łuh w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  5. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 55. → wšě wjeski
  6. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 245. [672 wobydlerjow, z nich 219 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 48 z pasiwnymi, 82 serbskich dźěći a młodostnych, 323 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
  7. Wuslědki ludličenja 2011 za Njeswačidło (pdf)
  Commons: Łuh – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije