Čěska

stat w srjedźnej Europje
49.7515.75

Čěska (čěsce Česko, hamtsce Česká republika, Čěska republika) je nutřkokrajny stat z nimale 11 milionow wobydlerjemi w srjedźnej Europje.

Čěska republika
hesło

Pravda vítězí
(„Wěrnosć dobudźe“)

zakładne daty:
swójske mjeno Česká republika
stolica Praha
přestrjeń 78.866 km²
wobydlerstwo 10.879.069 (2024)[2]
hustosć 137,9 wob./km²
forma knježerstwa republika
hłowa stata Petr Pavel (wot 2023)
šef knježerstwa ministerski předsyda
Petr Fiala (wot 2021)
měna čěska króna
hamtska rěč čěšćina
hymna Kde domov můj?
narodny swjatk 28. oktobra (wozjewjenje čěskosłowakskeje njewotwisnosće 1918)
časowe pasmo UTC+1
njewotwisnosć 1. januara 1993 wot Čěskosłowakskeje
Top Level Domain .cz
telefon +420
awtowa značka CZ
Połoženje Čěskeje w Europje
KartaAwstriskaBelgiskaBołharskaCypernskaČěskaNěmskaDanskaDanskaEstiskaŠpaniskaFinskaFrancoskaFrancoskaZjednoćene kralestwoZjednoćene kralestwoGrjekskaGrjekskaMadźarskaIrskaItalskaItalskaItalskaLitawskaLuxemburgskaLetiskaNižozemskaPólskaPortugalskaRumunskaŠwedskaSłowjenskaSłowakskaIslandskaČorna HoraSewjerna MakedonskaChorwatskaTurkowskaTurkowskaMaltaSerbiskaGrönlandskaFerejeNorwegskaNorwegskaIsle of ManGuernseyJerseyAndorraMonakoŠwicarskaLiechtensteinVatikanske městoSan MarinoAlbanskaKosowoBosniska a HercegowinaMoldawskaBěłoruskaRuskaUkrainaAwtonomna republika KrimKazachstanAbchaziskaJužna OsetiskaGeorgiskaAzerbajdźanAzerbajdźanArmenskaIranLibanonSyriskaIsraelJordaniskaSawdi-ArabskaIrakRuskaTuneziskaAlgeriskaMarokko
Karta
Wobdźěłać
p  d  w

Susodne kraje su na zapadźe Němska, na sewjeru Pólska, na wuchodźe Słowakska a na juhu Awstriska. Čěska nasta přez rozdźělenje Čěskeje a Słowakskeje federatiwneje republiki dnja 1. januara 1993. Wona wobsteji ze stawizniskich regionow Čechi, Morawa a Šleska.

Čěska stolica je Praha.

Geografija

wobdźěłać

Čěska je na třoch stronach wobdata wot horinskich rjećazow Šumawy, Rudnych horin, Łužiskich horin a Kyrkonošow. Najwyši wjeršk je Sněžka w Kyrkonošach z 1602 metrami. Najwjetšej rěce stej Łobjo a Wołtawa, dalše wuznamne rěki su Wódra, Morawa a Wohra.

Najwjetše města

wobdźěłać
město wobydlerstwo (2023)[3]
Praha 1.357.326
Brno 396.101
Ostrava 283.504
Pilzeń (Plzeň) 181.240
Liberec 107.389
Wołomuc (Olomouc) 101.825
Čěske Budźejowicy (České Budějovice) 96.417
Hradec Králové 93.506
Pardubicy 92.149
Wusće (Ústí nad Labem) 91.963

Rjadowanje

wobdźěłać

Wot lěta 2000 wobsteji Čěska republika ze 14 krajow.

wobwod wobwodne město wobydlerstwo[4]
Hlavní město Praha Praha (A) 1.385.646
Jihočeský (C) Čěske Budźejowicy (České Budějovice) 652.972
Jihomoravský (B) Brno 1.225.071
Karlovarský (K) Karlowe Wary (Karlovy Vary) 293.139
Královéhradecký (H) Hradec Králové 555.209
Liberecký (L) Liberec 449.079
Moravskoslezský (T) Ostrava 1.184.320
Olomoucký (M) Wołomuc (Olomouc) 631.319
Pardubický (E) Pardubicy (Pardubice) 529.149
póstowe čisłoeňský (P) Pilzeń (Plzeň) 610.995
Středočeský (S) Praha 1.457.956
Ústecký (U) Wusće (Ústí nad Labem) 808.255
Vysočina (J) Jihlawa (Jihlava) 516.913
Zlínský (Z) Zlín 579.046
  1. ČSÚ: Obyvatelstvo
  2. [1]
  3. Český statistický úřad – Ličby wobydlerstwa čěskich gmejnow dnja 1. januara 2023 (PDF; 602 KB)
  4. staw: 1. julija 2024; Počet obyvatel v regionech soudržnosti, krajích a okresech České republiky k 1. 7. 2024 (online). Český statistický úřad.
  Commons: Čěska – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije