Wochozy

wjes w Zhorjelskim wokrjesu, gmejnski dźěl Hamora

Wochozy (němsce Nochten) su wjes na sewjeru sakskeho wokrjesa Zhorjelc, kotraž słuša ke gmejnje Hamor. Leža 129 m nad mórskej hładźinu a maja 235 wobydlerjow.[2] Njedaloko wsy namaka so Wochožanska jama, za kotruž bu połojca wsy wotbagrowana. Nadregionalnje znaty je Wochožanski park błudźenkow při sewjernej kromje wsy.

Wochozy
Nochten
Połoženje Wochoz na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Wochoz na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Wochoz
Połoženje Wochoz
gmejna: Hamor
zagmejnowanje: 1994
wjesny předstejićer: Mario Weier
wobydlerstwo: 235 (30. nowembra 2020)[1]
přestrjeń: 36,4 km²
wysokosć: 129 metrow n.m.hł.
51.43138888888914.598888888889129
póstowe čisło: 02943
předwólba: 035774
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Wochožan/-ka
adjektiw:
Wochožanski
skłonowanje:
Wochoz, Wochozam, Wochozy, Wochozami, we Wochozach
Cyrkej we Wochozach
Cyrkej we Wochozach

Cyrkej we Wochozach

Stawizny wobdźěłać

 
Napohlad wsy z parka błudźenkow

Nawsowc naspomni so prěni raz pisomnje wokoło lěta 1400 jako Ochoze a podsteješe přez lětstotki Mužakowskemu stawowemu knjejstwu.[3]

Wochožanska ewangelska cyrkej bě hač do lěta 1588 filialna cyrkej Jabłońca a podsteješe wot tutoho lěta Čelnjanskej wosadźe. Wot lěta 1627 bě wona z wosadnej cyrkwju Wochožansko-Čelnjanskeje wosady. Cyrkej je nutřka wupyšena z hrónčkami w serbskej a němskej rěči. Bogumił Šwjela bě tu wot 1908 do 1913 z wikarom. Hišće 1925 zwěsći Rózborski superintendent Nay w swojej rozprawje, zo bě serbska Boža słužba wo wjele lěpje wopytana hač němska a wosebje młodźina so jeničce na serbskej wobdźěleše.[4] Hižo pjeć lět pozdźišo pak rysowaše bóle pesimistiski wobraz.

Drjewjana farska bróžnja, tak mjenowana „Šwjelowa bróžnja“, pochadźa z lěta 1817. Wona je jenička zdźeržana kładźita bróžnja we Wochozach a jedne z najstaršich twarjenjow we wsy.

1952 wotmě so Serbski ewangelski cyrkwinski dźeń we Wochozach.

Wobydlerstwo wobdźěłać

We 1880tych lětach měješe wjes po Mukowej statistice cyłkownje 392 wobydlerjow, z nich 390 Serbow a jenož dwaj Němcaj.[5] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot hišće 77,2 %.[6]

W lětomaj 1987/88 dyrbješe so połojca wobydlerstwa přesydlić dla planowaneho wotbagrowanja sewjerneho dźěla Wochoz za Wochožansku brunicowu jamu. Ličba wobydlerstwa spadny wot 545 w lěće 1964 na jenož hišće 274 w lěće 1990. Tež Wochožanski kěrchow bu přeměstnjeny.

Wosobiny wobdźěłać

  • Michał Raca (1657–1730) – farar a přełožer cyrkwinskich knihow; 1687–90 we Wochozach
  • Handrij Rheniš (1731–1805) – farar a spisaćel; 1752–78 we Wochozach
  • Jan Bohumił Junghänel (1753–1810) – farar a ludowědnik; 1783–1807 we Wochozach
  • Jan Łahoda (1801–71) – farar a kulturny prócowar; 1827–32 we Wochozach
  • Bogumił Šwjela (1873–1948) – farar, rěčespytnik, publicist a sobuzałožer Domowiny; 1908–13 wikar we Wochozach

Hlej tež wobdźěłać

Žórła wobdźěłać

  1. staw: 30. nowembra 2020; Podaća Hamorskeje gmejny na swojej webstronje
  2. 30. nowembra 2020; Podaća Hamorskeje gmejny na swojej webstronje
  3. Wochozy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  4. přir. Edmund Pech: Ein Staat – eine Sprache? [=Spisy Serbskeho instituta 56], LND, Budyšin 2012, str. 82
  5. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 119. → wšě wjeski
  6. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 255. [588 wobydlerjow, z nich 263 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 86 z pasiwnymi, 105 serbskich dźěći a młodostnych, 134 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz wobdźěłać

  Commons: Wochozy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije