Rakusko-Wuherska
Rakusko-Wuherska (němsce Österreich-Ungarn, madźarsce Osztrák-Magyarország) běše historiski multietniski kraj w srjedźnej Europje, ke kotremuž słušachu teritorije dźensnišich statow Awstriska, Madźarska, Čěska, Słowakska, Słowjenska, Chorwatska a Bosniska a Hercegowina (1908–1918) kaž tež dźěle dźensnišeje Pólskeje (Krakow), Ukrainy (Lwiw), Rumunskeje (Sedmihródska), Serbiskeje (Wojwodina), Čorneje Hory (Kotor) a Italskeje (Južny Tirol).
1867–1918 | |
zakładne daty: | |
stolica | Wien |
přestrjeń | 676.615 km² (1914) |
wobydlerstwo | 52,8 milionow (1914) |
hustosć | 78/km² |
forma knježerstwa | dwójna konstitucionelna monarchija |
hłowa stata a šef knježerstwa | kejžor Rakuskeje a japoštołski kral Wuherskeje: Franc Józef I. (1848/1867–1916) |
měna | króna |
hamtska rěč | němčina, madźaršćina a druhe „w kraju wužiwane“ rěče (pólšćina, čěšćina, serbišćina, słowjenšćina, ukrainšćina, italšćina, rumunšćina, chorwatšćina) |
časowe pasmo | UTC +1 |
nastaće | 8. junija 1867 |
karće | |
Rakusko-Wuherska w lěće 1914 | |
Rjadowanje Rakusko-Wuherskeje | |
Stawizny
wobdźěłaćRakusko-Wuherska eksistowaše w statnoprawniskej formje dwójneje monarchije wot 21. decembra 1867 hač k wustupej Madźarskeje z unije dnja 31. oktobra 1918. Wobsteješe z historiskeju dźělow Cisleithanska (Rakuske kejžorstwo) a Transleithanska (Madźarske kralestwo). K tomu přińdźe wot lěta 1908 přez aneksiju dobyta Bosniska-Hercegowina.
Wobydlerstwo
wobdźěłaćněmskorěčne | 24% |
madźarske | 20% |
čěske | 13% |
pólske | 10% |
ruske | 8% |
rumunske | 6% |
chorwatske | 5% |
słowakske | 4% |
serbiske | 4% |
słowjenske | 3% |
italske | 3% |
Wobrazy
wobdźěłać-
Dwaceći Rakusko-wuherskich krónow
-
Narodnosće Rakusko-Wuherskeje w lěće 1911
-
Rozpad Rakusko-Wuherskeje w lěće 1918
Wotkaz
wobdźěłaćTutón zapisk wo historiskej temje je hišće jara krótki. Móžeš pomhać jón dale wutwarjeć. Za to stłóč horjeka na Wobdźěłać.
Jeli maja w druhej rěči hižo wobšěrniši zapisk wo samsnej temje, móžeš tutón tež přełožić. |
Jeli ma zapisk wjace hač jedyn njedostatk, wužij prošu předłohu |