Južny Tirol
Južny Tirol (němsce Südtirol, italsce Alto Adige, Sudtirolo, hamtsce Autonome Provinz Bozen – Südtirol) je najsewjerniša prowinca Italskeje a twori hromadźe z prowincu Trient awtonomny region Trentino-Južny Tirol. Wot lěta 1972 ma Južny Tirol daloko sahace prawa samozarjadnistwa. W Alpach ležacy kraj ma něhdźe 520.000 wobydlerjow; hłowne město je Bozen (Bolzano). Hač do lěta 1920 słušeše Južny Tirol jako južna połojca tirolskeho hrabjanstwa k Rakuskej.
Wobydlerstwo zestaji so z 62 % němskorěčnych, 23 % italskorěčnych a 4 % ladinskich Južnotirolčanow, při čimž sydla Ladinojo hłownje w Dolomitach. Južny Tirol ma přestrjeń 7.400 kwadratnych kilometrow, štož wotpowěduje poł přestrjeni Łužicy.
Južny Tirol słuša k najbohatšim regionam Italskeje a cyłeje Europskeje unije. Přez kraj wjedźe europska transitowa ruta přez Brennerowy přesmyk, jedyn z najwažnišich přechodow přez Alpy, kotryž zwjazuje Němsku a Awstrisku z Italskej.
Gmejny
wobdźěłaćJužny Tirol wobsteji ze 116 gmejnow, z kotrychž maja wósom status města. Jeničke wulkoměsto je Bozen. Po ličbje wobydlerstwa najwjetše gmejny su:
| němske mjeno |
italsce | ladinsce | wobydlerstwo (31. dec. 2013) |
|---|---|---|---|
| Bozen | Bolzano | Balsan, Bulsan | 105.713 |
| Meran | Merano | Maran | 38.863 |
| Brixen | Bressanone | Persenon, Porsenù | 21.189 |
| Leifers | Laives | 17.555 | |
| Bruneck | Brunico | Bornech, Burnech | 15.823 |
| Eppan | Appiano | 14.619 | |
| Lana | Lana | 11.530 | |
| Kaltern | Caldaro | 7.775 | |
| Ritten | Renon | Renon | 7.705 |
| Sarntal | Sarentino | 6.958 |
Wobrazy
wobdźěłać-
Tři ciny (Drei Zinnen) w Dolomitach -
Etschowy doł pola Merana -
Radnica w Brixenje -
Trojorěčny pućnik (ladinsce, němsce, italsce) -
Hród Tirol
.jpg)
Wotkazaj
wobdźěłać
Commons: Južny Tirol – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow