Bórkowy

**Bórkowy (Błóta)**
	Bórkowy (Błóta) na karće Braniborskeje
	Bórkowy (Błóta) na karće Braniborskeje
Wopon a chorhoj
Wopon	chorhojChorhoj
Zakładne daty
stat	Němska
zwjazkowy kraj	Braniborska
wokrjes	Sprjewja-Nysa
wysokosć	53–57
přestrjeń	35,26 km²
wobydlerstwo	4.267 (31. dec 2023)
hustosć zasydlenja	121 wob. na km²
póstowe čisło	03096
předwólba	(+49) 035603
awtowa značka	SPN, FOR, GUB, SPB
Politika a zarjadnistwo
wjesnjanostka	Ira Frackmann (CDU)
adresa	Głowna 46; 03096 Bórkowy
webstrona	www.amt-burg-spreewald.de/
Połoženje Bórkow w Braniborskej
	Karta
	wikidata: Bórkowy (Q638537)

Bórkowy (němsce Burg) su wjes a gmejna w Błótach, we wokrjesu Sprjewja-Nysa (Braniborska, Němska). Gmejna słuša do připóznateho sydlenskeho ruma Serbow w Braniborskej. Jedna so wo najwjetšu wjes w samych Błótach a wuznamny turistiski centrum. Bórkowy su zarjadniske sydło Bórkowskeho hamta, kotremuž přisłuša pjeć dalšich gmejnow.

51.83305555555614.15

Koordinaty: 51° 50′ S, 14° 9′ W

Geografija

Bismarckowa wěža na Hrodowskej horje

Gmejna nadeńdźe so 15 kilometrow sewjerozapadnje Choćebuza a wosom kilometrow sewjerowuchodnje Wětošowa we wuchodnym dźělu Błótow. Ke gmejnje słušeja wjesne dźěle Prizaŕske Bórkowy (Burg-Kolonie), rozbrojene Kupaŕske Bórkowy (Burg-Kauper) a Myšyn (Müschen) ze sydlišćom Pawlikojc Młyn.

Stawizny

Dwurěčny napis při nalutowarni (delnjoserbsce žarjabnica)

Mjeno wjeski wotwodźuje so wot staroserbskeho zapřijeća za jehlinowy lěs (bork). 1315 so Borkowy prěni raz pisomnje naspomnichu. Wo wjele starša hač sydlišćo je Hrodowa hora, kotraž hižo něhdźe we wosmym abo dźewjatym lětstotku nasta. Tež Serbja tutón nasyp wobsydlichu. W 10. lětstotku bu pak wot Němcow doskónčnje zničeny. Wo Hrodowej horje eksistuja mnoho serbskich bajkow a powědkow. Prěnjotnje wobsta jenož wjesny dźěl Wobsedne Bórkowy (Burg-Dorf). W prěnjej połojcy 18. lětstotka nasta rozbrojene sydlišćo Kuparske Bórkowy a srjedź 18. lětstotka přidružichu so Prizarske Bórkowy.

Wobydlerstwo a rěč

Po statistice Arnošta Muki mějachu Bórkowy srjedź 1880tych lět 4506 wobydlerjow, z nich 4106 Serbow a štyri sta Němcow.^[2] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 41,4 %, při čimž bě podźěl w Prizarskich Bórkowach (67,4 %) a Kuparskich Bórkowach (47,2 %) wyši hač we wsy samej (29,4 %).^[3]

Kubłanje

Na zakładnej šuli w Bórkowach so WITAJ-wučba poskića, na wyšej šuli serbšćina jako cuza rěč.

Wosobiny

Jan Kito Post (1811–1887) – wučer, zběraćel ludowych pěsnjow, kulturny prócowar
Wylem Nowy (1870–1933) – farar, kulturny prócowar, předsyda Maśicy Serbskeje
Hajno Nowy (1871–1941) – ratar, pěstowar ludowych tradicijow, awtor dźiwadłoweje hry
Mina Witkojc (1893–1975) – nowinarka, wuznamna delnjoserbska basnjerka

Žórła

↑ Ludnosć w Braniborskej po gmejnach dnja 31. decembra 2023 na statistik-berlin-brandenburg.de
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 257. [4662 wobydlerjow, z nich 1448 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 129 z pasiwnymi, 354 serbskich dźěći a młodostnych, 2731 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz

Commons: Bórkowy (Błóta) – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Města a gmejny w Sprjewjansko-Nysowym wokrjesu

[Metadaty_wobydlerstwo_DE-BB-1] Ludnosć w Braniborskej po gmejnach dnja 31. decembra 2023 na statistik-berlin-brandenburg.de

[2] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski

[3] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 257. [4662 wobydlerjow, z nich 1448 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 129 z pasiwnymi, 354 serbskich dźěći a młodostnych, 2731 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[1]

[2]

[3]