Wětošow

město w Delnjej Łužicy

Wětošow (němsce Vetschau/Spreewald) je němsko-delnjoserbske město w Braniborskej, ležace w Błótach we wokrjesu Hornje Błóta-Łužica. Wětošow ma wokoło dźewjeć tysac wobydlerjow. Měšćanosta je Bengt Kanzler.

Wětošow
němsce Vetschau/Spreewald
Wětošow na karće Braniborskeje
Wětošow na karće Braniborskeje
DEC
Wětošow
Wětošow
Wopon
Wopon
Wopon
Zakładne daty
stat Němska Němska
zwjazkowy kraj BraniborskaBraniborska Braniborska
wokrjes Hornje Błóta-Łužica
wysokosć 60 metrow n.m.hł.
přestrjeń 111,6 km²
wobydlerstwo 7.819 (31. dec 2021)[1]
hustosć zasydlenja 70 wob. na km²
póstowe čisło 03226
předwólba (+49) 035433
awtowa značka OSL, CA, SFB
Politika a zarjadnistwo
měšćanosta Bengt Kanzler (bjezstronski)
webstrona vetschau-online.de
Połoženje w Braniborskej
KartaSakskaChoćebuzWokrjes Dubja-BłótaWokrjes Łobjo-HalštrowWokrjes Sprjewja-NysaWokrjes Teltow-FlämingStara DarbnjaBronkowKalawaFrauendorf (Wótrań)Wjelike ChmjelnyRańZeleny HózdWudworHermanecyBukowKropnjaŁuchowLindenauLubnjowŁukajcyny dołNowe WikiNowa JazorinaWótrańRólanyŠejkowČorna WodaČorny GózdZły KomorowĆětowaWětošow
Karta
51.78333333333314.066666666667
Wětošow

Město słuša do připóznateho sydlenskeho ruma Serbow w Braniborskej.

Geografija wobdźěłać

Městačko leži při južnej kromje Błótow juhowuchodnje Lubnjowa, sewjernje Kalawy a něhdźe 18 kilometrow zapadnje Choćebuza. Wsy na sewjeru měšćanskeho teritorija słušeja hižo do biosferoweho rezerwata Błóta.

Gmejnske dźěle wobdźěłać

Jako oficielne měšćanske dźěle Wětošowa płaća:[2]

Dalše wobsydlene městna, kotrež pak jako měšćanske dźěle njepłaća, su Běłośin (Belten), Długi (Fleißdorf), Gołyń (Gahlen), Husoka (Märkischheide, do lěta 1937 hamtsce Weissagk), Huštań (Wüstenhain), Łoboźice (Lobendorf) a Tarnojsk (Tornitz).

Stawizny wobdźěłać

 
Wětošowski hród
 
Najstarše domske w měsće

Sydlišćo naspomni so prěni raz w lěće 1302 jako Veczicz. Dalše naspomnjenja běchu pod mjenami Vetczaw (1434), Fetzow (1450) a Fetczaw (1480). W lěće 1527 mjenowachu Fetzscho prěni raz jako městačko. Oficielnje dósta Wětošow swoje měšćanske prawa pak hakle 1543.

Hač do pózdnjeho 19. lětstotka rěčeše so we wjeskach wokoło Wětošowa hłownje delnjoserbsce.[3] Rěčna změna k němčinje wotzamkny so tule – pospěšene přez wotstronjenje serbskich kemšow a přesadźenje němčiny jako šulskeje rěče – we hłownym hač dosrjedź 20. lětstotka.

Wot 1929 do 1932 wotměwachu so we Wětošowje Błótowske ludowe a drastowe swjedźenje, organizowane wot tehdyšeho měšćanosty Otta Rohdy a Maśicy Serbskeje.

Wětošow bě wot 1964 do 1996 stejišćo jedneje z najwjetšich brunicowych milinarnjow we Łužicy. Wuhenje Wětošowskeje milinarnje běchu hižo zdaloka widźeć a płaćachu jako symbol města.

Zajimawostki wobdźěłać

 
Serbsko-němska dwójna cyrkej z dwěmaj łódźomaj
  • Wětošowski hród, nastał wokoło 1540, dźensa sydło měšćanskeho zarjadnistwa
  • Serbsko-němska dwójna cyrkej ze 17. lětstotka
  • tykowana chěžka w Hrodowskej hasy čo. 8, najstarše wobchowane domske w měsće
  • Słowjanski hród w Radušu

Kubłanje wobdźěłać

Na zakładnej šuli we Wětošowje so WITAJ-wučba poskića.

Wobchad wobdźěłać

We Wětošowje nadeńdźe so dwórnišćo železniskeje čary Berlin–Zhorjelc. Jězbny čas do Berlina traje někak hodźinu.

Přez Wětošow wjedźetej nimo toho zwjazkowa awtodróha 15 z Wrócławja do Berlina a zwjazkowa dróha 115.

Wosobiny wobdźěłać

We Wětošowje so narodźili abo tam bydlili su mjez druhim delnjoserbski basnik, diplomat a pedagoga Jan Bok (1569–1621), moler Wylem Šybar (1887–1974) a wědomostnica-moderatorka Anja Pohončowa (* 1970).

Žórła wobdźěłać

  1. Ludnosć w Braniborskej po gmejnach dnja 31. decembra 2021 na statistik-berlin-brandenburg.de
  2. staw: 31. decembra 2022; Ličby wobydlerstwa na vetschau.de
  3. Arnošt Muka: Pućowanja po Serbach. Nakład Domowiny, Budyšin 1957, S. 67f.

Wotkazy wobdźěłać

  Commons: Wětošow – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije