Wětošow
Wětošow (němsce Vetschau/Spreewald) je němsko-delnjoserbske město w Braniborskej, ležace w Błótach we wokrjesu Hornje Błóta-Łužica. Wětošow ma wokoło dźewjeć tysac wobydlerjow. Měšćanosta je Bengt Kanzler.
němsce | Vetschau/Spreewald | |
Wopon | ||
---|---|---|
| ||
Zakładne daty | ||
stat | Němska | |
zwjazkowy kraj | Braniborska | |
wokrjes | Hornje Błóta-Łužica | |
wysokosć | 60 metrow n.m.hł. | |
přestrjeń | 111,6 km² | |
wobydlerstwo | 7.819 (31. dec 2021)[1] | |
hustosć zasydlenja | 70 wob. na km² | |
póstowe čisło | 03226 | |
předwólba | (+49) 035433 | |
awtowa značka | OSL, CA, SFB | |
Politika a zarjadnistwo | ||
měšćanosta | Bengt Kanzler (bjezstronski) | |
webstrona | vetschau-online.de | |
Połoženje w Braniborskej | ||
wikidata: Wětošow (Q147633)
|
Město słuša do připóznateho sydlenskeho ruma Serbow w Braniborskej.
Geografija
wobdźěłaćMěstačko leži při južnej kromje Błótow juhowuchodnje Lubnjowa, sewjernje Kalawy a něhdźe 18 kilometrow zapadnje Choćebuza. Wsy na sewjeru měšćanskeho teritorija słušeja hižo do biosferoweho rezerwata Błóta.
Gmejnske dźěle
wobdźěłaćJako oficielne měšćanske dźěle Wětošowa płaća:[2]
- Herpna (Repten), 93 wobydlerjow
- Hogrozna (Ogrosen), 201 wob.
- Chórice (Göritz), 179 wob.
- Kósojce (Koßwig), 227 wob.
- Łaz (Laasow), 367 wob.
- Njabožkojce (Naundorf), 236 wob.
- Pšyne (Missen), 433 wob.
- Raduš (Raddusch), 631 wob.
- Tšadow (Stradow), 267 wob.
- Zušow (Suschow), 263 wob.
Dalše wobsydlene městna, kotrež pak jako měšćanske dźěle njepłaća, su Běłośin (Belten), Długi (Fleißdorf), Gołyń (Gahlen), Husoka (Märkischheide, do lěta 1937 hamtsce Weissagk), Huštań (Wüstenhain), Łoboźice (Lobendorf) a Tarnojsk (Tornitz).
Stawizny
wobdźěłaćSydlišćo naspomni so prěni raz w lěće 1302 jako Veczicz. Dalše naspomnjenja běchu pod mjenami Vetczaw (1434), Fetzow (1450) a Fetczaw (1480). W lěće 1527 mjenowachu Fetzscho prěni raz jako městačko. Oficielnje dósta Wětošow swoje měšćanske prawa pak hakle 1543.
Hač do pózdnjeho 19. lětstotka rěčeše so we wjeskach wokoło Wětošowa hłownje delnjoserbsce.[3] Rěčna změna k němčinje wotzamkny so tule – pospěšene přez wotstronjenje serbskich kemšow a přesadźenje němčiny jako šulskeje rěče – we hłownym hač dosrjedź 20. lětstotka.
Wot 1929 do 1932 wotměwachu so we Wětošowje Błótowske ludowe a drastowe swjedźenje, organizowane wot tehdyšeho měšćanosty Otta Rohdy a Maśicy Serbskeje.
Wětošow bě wot 1964 do 1996 stejišćo jedneje z najwjetšich brunicowych milinarnjow we Łužicy. Wuhenje Wětošowskeje milinarnje běchu hižo zdaloka widźeć a płaćachu jako symbol města.
Zajimawostki
wobdźěłać- Wětošowski hród, nastał wokoło 1540, dźensa sydło měšćanskeho zarjadnistwa
- Serbsko-němska dwójna cyrkej ze 17. lětstotka
- tykowana chěžka w Hrodowskej hasy čo. 8, najstarše wobchowane domske w měsće
- Słowjanski hród w Radušu
Kubłanje
wobdźěłaćNa zakładnej šuli we Wětošowje so WITAJ-wučba poskića.
Wobchad
wobdźěłaćWe Wětošowje nadeńdźe so dwórnišćo železniskeje čary Berlin–Zhorjelc. Jězbny čas do Berlina traje někak hodźinu.
Přez Wětošow wjedźetej nimo toho zwjazkowa awtodróha 15 z Wrócławja do Berlina a zwjazkowa dróha 115.
Wosobiny
wobdźěłaćWe Wětošowje so narodźili abo tam bydlili su mjez druhim delnjoserbski basnik, diplomat a pedagoga Jan Bok (1569–1621), moler Wylem Šybar (1887–1974) a wědomostnica-moderatorka Anja Pohončowa (* 1970).
Žórła
wobdźěłać- ↑ Ludnosć w Braniborskej po gmejnach dnja 31. decembra 2021 na statistik-berlin-brandenburg.de
- ↑ staw: 31. decembra 2022; Ličby wobydlerstwa na vetschau.de
- ↑ Arnošt Muka: Pućowanja po Serbach. Nakład Domowiny, Budyšin 1957, S. 67f.
Wotkazy
wobdźěłać- Webstrony Wětošowa (němsce)
- Wětošow w datowej bance delnjoserbskich městnych mjenow na dolnoserbski.de (delnjoserbsce)
Bronkow |
Bukow |
Čorna Woda |
Čorny Gózd |
Ćětowa |
Frauendorf |
Hermanecy |
Kalawa |
Kropnja |
Łuchow |
Łukajcyny doł |
Lipina |
Lubnjow |
Nowa Jazorina |
Nowe Wiki |
Rań |
Rólany |
Stara Darbnja |
Šejkow |
Wětošow |
Wjelike Chmjelny |
Wótrań |
Wudwor |
Zeleny Hózd |
Zły Komorow
Hamty:
Rólany |
Stara Darbnja |
Wótrań