Wjelkowy

**Wjelkowy**
Wölkau
	Połoženje Wjelkow na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Wjelkow na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Zemicy-Tumicy
zagmejnowanje:	1936
wobydlerstwo:	206 (9. meje 2011)
wysokosć:	245 metrow n.m.hł.
	51.152514.243888888889245 Koordinaty: 51° 9′ 9″ S, 14° 14′ 38″ W
póstowe čisło:	01877
předwólba:	03594
	wobydler/ka:; Wjelkowčan/-ka
	adjektiw:; Wjelkowski
	skłonowanje:; Wjelkow, Wjelkowam, Wjelkowy, Wjelkowami, we Wjelkowach
	wikidata: Wjelkowy (Q23210536)

Wjelkowy (němsce Wölkau) su wjes z 206 wobydlerjemi^[2] na juhu hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słušeja wot lěta 1936 ke gmejnje Zemicy-Tumicy a leža 245 metrow nad mórskej hładźinu w dole Slěbornički.

Dla přihódneho połoženja při křižowanišću šoseje z Budyšina do Biskopic z pućom z Hornjeho Wujězda do Zemic a při starej krajnej hranicy mjez Hornjej Łužicu a Stołpinskim hamtom Mišnjanskeho markhrabinstwa mějachu wšelake knjejstwa we wokolinje zajim na wjesce. Z teje přičiny wobstejachu Wjelkowy hač do lěta 1936 z třoch wjesnych dźělow: Hornjołužiskeje strony w gmejnje Čerwjene Noslicy, Mišnjanskeje strony w gmejnje Počaplicy a Mišnjanskeje strony w gmejnje Špikawy.

Susodne wjeski su Stachow na sewjeru, Počaplicy a Čerwjene Noslicy na sewjerowuchodźe, Zemicy-Tumicy na juhu, Kinič na juhozapadźe a Palow na sewjerozapadźe.

We Wjelkowach mějachu woblubowany hosćenc „Sächsischer Reiter“, něhdyša póštowa stacija, kotraž bě pak z dźělom susodnych Tumic.

Stawizny

Wjes naspomni so k prěnjemu razej w lěće 1318 jako sydło knjeza Henninga von Wolkow.^[3] 1588 naspomni so wudwór w Počapličanskim podźělu. Podźěl wjeski słušeše Biskopičanskej radźe, druhi k Počapličanskemu ryćerkubłu a hornjołužiski podźěl k Čerwjenonosličanskemu knjejstwu.

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 162 wobydlerjow, z nich hišće 42 Serbow (26 %) a bě tuž najbóle němska wjes Hodźijskeje wosady.^[4] Hižo tehdy so pak we Wjelkowskej šuli jenož hišće němsce rěčeše. Po hamtskej statistice lěta 1890 bydleše w Špikawskim podźělu 104, w Počapličanskim 51 a na hornjołužiskej stronje 29 wobydlerjow.

Wšě tři dźěle słušachu ze starodawna do Hodźijskeje wosady.

Wosobiny

Jurij Dumiš (1679–1753) – serbski ewangelski farar a spisowaćel; narodźeny we Wjelkowach jako syn herbskeho a wićežneho rychtarja

Žórła

↑ staw: 9. meje 2011; Wuslědki censusa 2011 za Zemicy-Tumicy
↑ staw: 9. meje 2011; Wuslědki censusa 2011 za Zemicy-Tumicy
↑ Wjelkowy, Mišnjanska strona, Špikawski podźěl w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski

Wjesne dźěle Zemic-Tumic

[1] staw: 9. meje 2011; Wuslědki censusa 2011 za Zemicy-Tumicy

[2] staw: 9. meje 2011; Wuslědki censusa 2011 za Zemicy-Tumicy

[3] Wjelkowy, Mišnjanska strona, Špikawski podźěl w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[4] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski

[2]

[1]

[3]

[4]