Sewjeroatlantiski zwjazk
Sewjeroatlantiski zwjazk (jendźelsce North Atlantic Treaty Organization – NATO a francosce Organisation du traité de l’Atlantique nord – OTAN) je mjezynarodna organizacija, kotraž přesadźuje Sewjeroatlantiske zrěčenje, wojerski zwjazk mjez 32 europskimi a sewjeroameriskimi statami.[1] Sydło Sewjeroatlantiskeje rady, hłowneho organa NATO, nadeńdźe so wot 1967 w Brüsselu. Po wotzamknjenju Sewjeroatlantiskeho zrěčenja dnja 4. apryla 1949 běše sydło mjez 1949 do 1952 najprjedy we Washingtonje, D.C. a po tym wot 16. apryla 1952 do 1967 w Parisu.[2]
.svg)
Sobustawske staty
wobdźěłać
NATO ma tuchwilu 32 sobustawow. Dwanaće załožerskich statow, kotrež zwjazkej wot 1949 přisłušeja, su Belgiska, Danska, Francoska, Islandska, Italska, Kanada, Luxemburgska, Nižozemske kralowstwo, Norwegska, Portugalska, Zjednoćene staty Ameriki a Zjednoćene kralestwo. W lěće 1952 přistupištej Turkowska a Grjekska a 1955 přistupi Zwjazkowa republika Němskeje k NATO. Španiska je so zwjazkej 1982 přizamknyła a ze znowazjednoćenjom Němskeje 1990 so Sewjeroatlantiski zwjazk na jeje cyły teritorij rozšěri.
W zwisku z wuchodnym rozšěrjenjom NATO přizamknychu so najprjedy Čěska, Pólska a Madźarska zwjazkej. Po tym přistupichu 29. měrca 2004 Estiska, Letiska, Litawska, Słowakska, Słowjenska, Bołharska a Rumunska k NATO. Albanska a Chorwatska přistupištej 1. apryla 2009 Sewjeroatlantiskemu zwjazkej, Čorna Hora 5. junija 2017. Sewjerna Makedonska bu 27. měrca 2020 přiwzata. W zwisku z ruskim nadpadom na Ukrainu prošeštej dotal wojersce neutralnej Finska a Šwedska wo přiwzaće. Po přihłosowanju wšěch dotalnych čłonow bu Finska 4. apryla 2023 přiwzata, Šwedska hakle 7. měrca 2024.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}