Runa lilijanka
| |
| Runa lilijanka (Anthericum liliago) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Monokotyledony | |
| rjad: | (Asparagales) |
| swójba: | Hromakowe rostliny (Asparagaceae) |
| podswójba: | Agawowe rostliny (Agavoideae) |
| ród: | Lilijanka[1][2] (Anthericum) |
| družina: | Runa lilijanka |
| wědomostne mjeno | |
| Anthericum liliago | |
| L. | |
Runa lilijanka (Anthericum liliago) je rostlina z podswójby agawowych rostlinow (Agavoideae) znutřka swójby hromakowych rostlinow (Asparagaceae).
Po někotrych žórłach so swójskej swójbje lilijankowych rostlinow (Anthericaceae) zarjaduje.
Wopis
wobdźěłaćRuna lilijanka naha rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 30 hač do 60 (80) cm.
Stołpiki su zrunane a njehałuzowane.
Łopjena
wobdźěłaćNa spódku stejace łopjena su wusko-linealne, trawojte, wótre, tworja rozetu a docpěja dołhosć wot hač do 25 cm a šěrokosć wot 2 hač do 5 mm.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot meje hač do junija (julija). Běłe kćenja docpěja šěrokosć wot (2) 3 hač do (4) 5 cm a steja w čumpatych kićach. Šěsć kćenjowe łopješka su samsne a wotstejace. Wone docpěja dołhosć wot 1,5 hač do 3 cm a su nad srjedźišću najšěrše. Płódnik je horjeka stejacy.
Płody
wobdźěłaćPłody su kónčkojte a docpěwaja dołhosć wot 1 hač do 1,5 cm.
Stejnišćo
wobdźěłaćRosće na skalnych zwisach, w suchich trawnikach, w swětłych lěsach na małowapnite pódy.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostlina je w srjedźnej a južnej Europje a w małkej Aziji rozšěrjena, ale w Němskej jenož rozpjeršena wustupuje. Wona je w sewjerje Němskeje rědka.
Wužiwanje
wobdźěłaćPodobna družina
wobdźěłać- Hałžkata lilijanka (Anthericum ramosum) ma rozhałuzowane kwětnistwo. Jeje znutřkowne kćenjowe łopješka su šěrše hač zwonkowne. Płody su kulowate. Rosće na wapnite pódy.
Nóžki
wobdźěłać- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 238.
- ↑ W internetowym słowniku: Graslilie
Žórła
wobdźěłać- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 158, je swójbje Liliengewächse zarjadowana (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 184, jako podobna družina Astlose Graslilie (Anthericum liliago) pod hesłom Ästige Graslilie (Anthericum ramosum), je swójske swójbje Grasliliengewächse (Antericaceae) zarjadowana (němsce)
- Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 192, je swójbje Liliengewächse zarjadowana (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Wotkazy
wobdźěłać
- Runa lilijanka. W: FloraWeb.de. (němsce)