Syrik
(ze strony „Sulfur” sposrědkowane)
Syrik (tež sulfur, zest. šwabl) je chemiski element kislikoweje skupiny. Jeho symbol je S (wot łaćonskeho sulphur).
Kajkosće | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Powšitkowne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
mjeno, symbol, rjadowy ličbnik | Syrik, S, 16 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
serija | Njekow | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
skupina, perioda, blok | 16, 3, p | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
napohlad | citronužołty | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
masowy podźěl na zemskej wobalce | 0,05 % | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomarne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
atomowa masa | 32,065 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
atomowy radius (wuličeny) | 100 (88) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kowalentny radius | 102 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Van-der-Waals-Radius | 180 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
elektronowa konfiguracija | [Ne] 3s2 3p4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
elektrony na energijowym niwowje | 2, 8, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. ionizowanska energija | 999,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. ionizowanska energija | 2252 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. ionizowanska energija | 3357 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. ionizowanska energija | 4556 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. ionizowanska energija | 7004,3 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. ionizowanska energija | 8495,8 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fyzikaliske | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
agregatny staw | kruty | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kristalowa struktura | ortorombiska | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
hustosć | 1,96 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
magnetizm | diamagnetiski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
škrějny dypk | 388,36 K (115,21 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
warjenski dypk | 717,87 K (444,72 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
molarny wolumen | 15,53 · 10-6 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
wuparna ćopłota | 9,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
škrějna ćopłota | 1,7175 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
parowy ćišć | 2,65 · 10-20 Pa při 388 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
specifiska ćopłotna kapacita | 710 J/(kg · K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
elektriska wodźiwosć | 5,0 · 10-22 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ćopłotna wodźiwosć | 0,269 W/(m · K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Chemiske | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
oksydaciske stawy | ±2, 4, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
oksidy (baziskosć) | SO2, SO3 (sylnje kisały) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
normalny potencial | -0,48 V (S + 2e− → S2−) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
elektronowa negatiwnosć | 2,58 (Pauling-Skala) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
izotopy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
NMR-kajkosće | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Njestrašnostne pokazy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Markěrowanje jako strašna maćizna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
R- a S-sady | R: Předłoha:R-sady[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
S: Předłoha:S-sady [1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Po móžnosći a jeli je zwučeny, so SI-jednoty wužiwaja. Jeli nic druhe zapisowany, płaća mjenowane daty při standardnych wuměnjenjach. |
Pali na powětrje z módrym płomjenjom a płodźi při tym wótrje wonjacy syrikowy dioksid.
Syrik je za žiwochow esencielny element. Wustupuje mjez druhim w aminokisalinach a encymach, a hra wažnu rólu při anaerobnej energijowej produkciji wjele mikroorganismow.
Wažne wjazby
wobdźěłaćOksidaj
wobdźěłaćSyrik wustupuje w dwěmaj oksidomaj, při tym ma rozdźělnu hódnosć.
- SO2 (syrikowy dioksid) je wótrje wonjacy płun. Syrik je w tutej wjazbje štworohódnotny.
- SO3 (syrikowy trioksid) Syrik je w tutej wjazbje šěsćohódnotny.
Kisaliny
wobdźěłać- H2SO3 je sylna kisalina. Syrik je w tutej wjazbje štworohódnotny.
- H2SO4 (syrikowa kisalina) je sylna kisalina. Syrik je w tutej wjazbje šěsćohódnotny.
- H2S2O7
Syrikowodźik
wobdźěłaćSyrikowodźik (H2S) je jara jědojty płun, kotryž jako zhniłe jeja smjerdźi. Syrik je w tutej wjazbje dwuhódnotny.
Někotry wjazby z kowami
wobdźěłać- FeS
- FeS2 - pyrit
- ZnS
- CuFeS2
- CaSO4 * 2H2O - gips
- SrSO2
- BaSO4
- Na2SO4 * MgSO4 * 4H2O
- K2SO4 * 2MgSO4
- K2SO4 * MgSO4 * 2CaSO4