Chrom
Chrom (starogr. chroma ,barba‘), tež barbik, je chemiski element ze symbolom Cr a atomowej ličbu 24. Wón liči k přechodnym kowam, w periodiskim systemje steji w 6. pódlanskej skupinje (skupina 6) abo Chromowa skupina. Wjazby Chroma maja wjele rozdźělnych barbow a so často jako pigmenty w barbach a lakach wužiwaja.
| Kajkosće | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Powšitkowne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| mjeno, symbol, rjadowy ličbnik | Chrom, Cr, 24 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| serija | Üm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| skupina, perioda, blok | 6, 4, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| napohlad | slěbrojće metaliski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| masowy podźěl na zemskej wobalce | 0,019 %[1] % | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomarne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| atomowa masa | 51,9961 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| atomowy radius (wuličeny) | 140 (166) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kowalentny radius | 139 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| elektronowa konfiguracija | [Ar] 3d5 4s1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| elektrony na energijowym niwowje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| wustupne dźěło | 4,5 eV [2] eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1. ionizowanska energija | 652,9 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2. ionizowanska energija | 1590,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3. ionizowanska energija | 2987 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4. ionizowanska energija | 4743 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5. ionizowanska energija | 6702 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 6. ionizowanska energija | 8744,9 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fyzikaliske | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| agregatny staw | kruty | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kristalowa struktura | kubisce rumocentrowany | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| hustosć | 7,14 g/cm3 (20 °C)[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| twjerdosć po Mohs | 8,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| magnetizm | antiferromagnetisch, paramagnetisch ( = 3,1 · 10−4)[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| škrějny dypk | 2180 K (1907 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| warjenski dypk | 2944 K (2671 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| molarny wolumen | 7,23 · 10−6 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| wuparna ćopłota | 344,3 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| škrějna ćopłota | 16,9 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| zwukowa spěšnosć | 5940 m/s při 293,15 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| specifiska ćopłotna kapacita | 449 [1] J/(kg · K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| elektriska wodźiwosć | 7,87 · 106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ćopłotna wodźiwosć | 94 W/(m · K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chemiske | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| oksydaciske stawy | 6, 3, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| oksidy (baziskosć) | (sylnje kisały) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| normalny potencial | • −0,744 V (Cr3+ + 3 e− → Cr)[5]
• −0,913 V (Cr2+ + 2 e− → Cr)[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| elektronowa negatiwnosć | 1,66 (Pauling-Skala) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| izotopy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| NMR-kajkosće | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Njestrašnostne pokazy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Markěrowanje jako strašna maćizna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pulwer | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| R- a S-sady | R: Předłoha:R-sady (pulwer) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| S: Předłoha:S-sady (pulwer) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Po móžnosći a jeli je zwučeny, so SI-jednoty wužiwaja. Jeli nic druhe zapisowany, płaća mjenowane daty při standardnych wuměnjenjach. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nóžki
wobdźěłać- ↑ 1,0 1,1 Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente, S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
- ↑ Ludwig Bergmann, Clemens Schaefer, Rainer Kassing: Lehrbuch der Experimentalphysik, Band 6: Festkörper. 2. Auflage, Walter de Gruyter, 2005, ISBN 978-3-11-017485-4, S. 361.
- ↑ N. N. Greenwood und A. Earnshaw: Chemie der Elemente, 1. Auflage, 1988, S. 1291, ISBN 3-527-26169-9.
- ↑ Weast, Robert C. (ed. in chief): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990. Seiten E-129 bis E-145. ISBN 0-8493-0470-9. Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.
- ↑ 5,0 5,1 Arnold F. Holleman, Nils Wiberg: Lehrbuch der Anorganischen Chemie, 102. Auflage, de Gruyter, Berlin 2007, S. 1566, ISBN 978-3-11-017770-1.
