Lipa
Lipa[1][2] (Tilia) je ród z podswójby lipowych rostlinow (Tilioideae) znutřka šlězowych rostlinow (Malvaceae).
| |
| Slěborna lipa (Tilia tomentosa) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy II | |
| rjad: | (Malvales) |
| swójba: | Šlězowe rostliny (Malvaceae) |
| podswójba: | Lipowe rostliny (Tilioideae) |
| ród: | Lipa[1][2] |
| wědomostne mjeno | |
| Tilia | |
| L. | |
Wopis
wobdźěłaćLipy su w lěće zelene štomy. Rostliny často pruty wutworja.
Zdónk je tołsty.
Kulojte hač wutrobojte łopjena sedźa na ćeńkich stołpikach. Wone w nazymje spěšnje zažołtnu.
Kćěje w lěće. Małke, wonjace, dwusplažne kćenja su bónčkojte, žołtojte a steja w promjenjach. Kóžde kwětnistwo je z křileškojtym běłojtym nošnym łopješkom zrosćene.
Płody su małke, kulojte, twjerde, zelene worjechowe płody, kotrež jenož jedne symjo wobsahuja.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostliny su w měrnych regionach Azije, Europy a sewjerneje Ameriki rozšěrjene.
Wužiwanje
wobdźěłaćWjele družinow so rady jako alejowe štomy plahuje, dokelž spěšnje rosće, regularny rěz, ale awtowe wotpłuny relatiwnje derje znjese.
Družiny
wobdźěłaćK tutomu rodej słuša 45 hač 50 družinow.
- ameriska lipa (Tilia americana)
- čerwjena lipa (Tilia rubra)
- japanska lipa (Tilia japonica)
- krimska lipa (Tilia x euchlora)
- nižozemska lipa (Tilia × europaea L. = T. cordata? × T. platyphyllos) (Syn.: T. × intermedia, T. × vulgaris Hayne, T. ×europaea var. pallida Rehder)
- pózdnja lipa (Tilia cordata)
- slěborna lipa (Tilia tomentosa)
- wisata lipa (Tilia petiolaris)
- zažna lipa (Tilia platyphyllos)
Nóžki
wobdźěłać- ↑ 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 238.
- ↑ 2,0 2,1 W internetowym słowniku: Linde
Žórła
wobdźěłać- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 906 (němsce)
- Ulrich Hecker: BLV Handbuch Bäume und Sträucher, ISBN 978-3-8354-0021-4, strony 265 (němsce)