Kakijowc
Kakijowc (Diospyros kaki) je štom ze swójby ebenowych rostlinow (Ebenaceae).
Płody na štomje | |
systematika | |
---|---|
Domena | Eukaryoty |
Swět | Rostlinstwo |
Jadrowe eudikotyledony | |
Asteridy | |
rjad: | (Ericales) |
swójba: | Ebenowe rostliny (Ebenaceae) |
podswójba: | Ebenoideae |
ród: | Ebenowc (Diospyros) |
družina: | Kakijowc |
wědomostne mjeno | |
Diospyros kaki | |
L. f. | |
Wopis
wobdźěłaćKakijowc je w lěće zeleny štom, kotryž docpěje wysokosć wot něhdźe 6 m abo wot hač do 12 m. Króna je kulowata a šěroka, zwjetša chětro husta. Zdónk je zrunany. Jeho hałuzy su wustupowace. Skora je na spočatku hładka a ćmowobruna, ale pozdźišo je skorata a podołhostnje brózdźena abo šupiznata.
Łopjena
wobdźěłaćMěnjate abo nimale přećiwostejne łopjena su owalne, prědku kónčkojte, na bazy kuojćene abo klinate a njesu 1-2 cm dołhi stołpik. Łopjońcy docpěja dołhosć wot 6 hač do 15 cm a šěrokosć wot hač do 7 cm. Na hornim boku su ćmowozelene, mjeztym zo na delnim boku su husto kosmate a jasniše.
W nazymje žołte abo ćmowooranžowe bywaja.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje w juniju. Beige kćenja su małke a jednodomnje rozdźělene. Muske kćenja steja zwjetša w małkich promjenjach. Žónske kćenja steja po jednym. Kćenja su štyriličbne. Keluch je wulki a zeleny. Króna je blědźožołta hač syrikožołta.
Płody
wobdźěłaćPłody su oranžowe abo žołte jahody a docpěja wulkosć wot nimale 10 cm. Jich keluškowe łopješka su jara powjetšene a płodowe mjaso je derje słodźace słódke. Wone wot oktobra hač do nowembra dozrawja.
Stejnišćo
wobdźěłaćMa radšo čumpate, hlinjane-pěskowe pódy, kotrež su jenož w prawym měrje humusowe.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćPochadźa z Chinskeje a Japanskeje. Wón so w Japanskeje, krajach wokoło Srjedźneho morja a swětodaloko w subtropach plahuje. W Europje jenož w kónčinach z miłych zymach jako parkowu drjewu plahuje.
Wužiwanje
wobdźěłaćPłody maja jenož w stawje dospołneje zradownosće mjechke mjaso a so hodźa jěsć. Nowe sorty, kaž na př. 'Sharon', maja tróšku krućiše mjaso. Jeje słód je tomu slowkam podobny.
Žórła
wobdźěłać- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 322 (němsce)
- Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 558 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)