Čorny rulik
Čorny rulik (Atropa belladonna) je rostlina ze swójby wrónidłowych rostlinow (Solanaceae).
| |
| Čorny rulik (Atropa belladonna) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Euasteridy I | |
| rjad: | (Solanales) |
| swójba: | Wrónidłowe rostliny (Solanaceae) |
| ród: | Rulik[1][2] (Atropa) |
| družina: | Čorny rulik |
| wědomostne mjeno | |
| Atropa belladonna | |
| L. | |
Wopis
wobdźěłaćČorny rulik je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 0,5 m hač do 1,5 m. Rostlina je wotstejaca rozhałuzowana a žałzojće kosmata. Stołpiki su sylnje rozhałuzowane, tupohranite a docpěja wysokosć wot 60 hač do 180 cm.
Łopjena
wobdźěłaćWulke, měnjate łopjena su jejkojte, kónčkojte, žałzojće kosmate, šěroko-lancetojte a docpěja dołhosć wot hač do 15 cm. We wobłuku kwětnistwa su po zdaću přećiwostejne.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot junija hač do awgusta. Načerwjeń brune, brunowioletne abo zelenojte kćenja su zwonojte, docpěja dołhosć wot 2,5 hač do 3 cm a wisaja po jednym we hornich łopjenowych rozporach. Zwonojta króna je pjećdźělna.
Płody
wobdźěłaćPłody su najprjedy zelene, pozdźišo čorne, błyšćace, wišeńwulke, jara jědojte jahody, kotrež docpěja tołstosć wot hač do 1,5 cm. Wone wobsahuja alkoloidy, a to hyoscyamin, atropin a skopolamin.
Ptački jako na př. drózny móžeja płody jěsć. Wone symjenja rozšěrjuja.
Stejnišćo
wobdźěłaćRosće w lěsnych swětlinach a na lěsnych pućach. Ma radšo čerstwe, wutkate, zwjetša wapnite pódy.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostlina je w srjedźnej a južnej Europje rozšěrjena.
Wědomostne mjeno
wobdźěłaćMjeno roda Atropa je wot mjena grjekskeje dóńtoweje bohowki Atropos "njewotwobroćomny" (němsce "unabwendbar") wotwodźene.
Nóžki
wobdźěłać- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 441.
- ↑ W internetowym słowniku: Tollkirsche
Žórła
wobdźěłać- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 3. zwjazk, ISBN 3-411-12033-9, strona 218 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 370 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 372 (němsce)
- Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 150 (němsce)
Eksterne wotkazy
wobdźěłać
- Čorny rulik. W: FloraWeb.de. (němsce)