Černiwci

wulkoměsto na Ukrainje

Černiwci (serbsce tež Černowicy; ukrainsce Чернiвцi, jidisce טשערנאָװיץ Tshernovits, němsce Czernowitz, rumunsce Cernăuți, pólsce Czerniowce) su wulkoměsto w oblasći Černiwci na juhozapadnej Ukrainje, blisko rumunskeje hranicy. Stolica historiskeje Bukowiny leži při rěce Prut něhdźe 400 kilometrow juhozapadnje Kijewa.

Černiwci
swójske mjeno Чернiвцi
Černiwci na karće Ukrainy
Černiwci na karće Ukrainy
DEC
Wopon a chorhoj
wopon
wopon
chorhoj
chorhoj
Zakładne daty
stat Chorhoj Ukrainy Ukraina
oblasć Chorhoj oblasće Černiwci Černiwci
wysokosć 248 metrow n.m.hł.
přestrjeń 153 km²
wobydlerstwo 266.366 (2016)
hustosć zasydlenja 1.741 wob./km²
póstowe čisło 58000
předwólba (+380) 372
Wobdźěłać
p  d  w
48.28333333333325.933333333333

Su jedne wot historisce najwuznamnišich městow dźensnišeje Ukrainy, běchu hač do Druheje swětoweje wójny wažne srjedźišćo židowskeho žiwjenja a maja hač do dźensnišeho jedne wot najwjetšich židowskich pohrjebnišćow w Europje z někak 55.000 rowami. 1925 wučinichu Židojo 40 procentow wobydlerstwa.

 
Na židowskim pohrjebnišcu

Město je so w lěće 1408 prěni raz pisomnje naspomniło a ma wot 1488 měšćanske prawa. Wobtwjerdźene sydlišćo na lěwym brjoze Pruta bě tu pak hižo za čas wjerchowstwa Galiciskeje-Wołyńskeje w 12. lětstotku. Po měšćanskich chronikach mjenowaše so tute prěnje městačko Čern. Twjerdźizna zniči so w lěće 1259 přez Mongolow a bu potom na tamnym, prawym brjoze rěki znowa natwarjena. Wot 1359 do 1774 słušeše město z wokolinu do Moldawskeho wjerchowstwa.

Wot lěta 1775 słušachu Černiwci k rakuskemu krajej Bukowina. 1816 mějachu hakle 5.400 wobydlerjow. Wot 1849 tworješe Bukowina swójski krónowy kraj z Černiwcami jako stolicu. Wot 1861 bě město tež sydło krajneho sejma Bukowiny; 1875 załoži so Uniwersita Franca Józefa. Wobchadna rěč wjetšiny ludnosće bě němčina. Po Prěnjej swětowej wójnje přeńdźechu Černiwci do Rumunskeje a wot kraja Druheje swětoweje wójny su dźěl Ukrainy. Multikulturelna tradicija města je so přez zamordowanje Židow w holocausće a wusydlenje Němcow a Rumunow po wójnje nimale dospołnje zničiła.

Wobydlerstwo

wobdźěłać

Město ma něhdźe 266 tysac wobydlerjow.[1]

  1. Чисельнiсть наявного населення Украïни на сiчня 2016 року, Державна служба статистики Украïни, str. 81

Literatura

wobdźěłać
  • Czerniowce, Warszawa : Słownik geograficznym Królestwa Polskiego, Tom I (Aa – Dereneczna) z 1880 r.
  Commons: Černiwci  – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije