Černiwci

wulkoměsto na Ukrainje

Černiwci (serbsce tež Černowicy; ukrainsce Чернiвцi, jidisce טשערנאָװיץ Tshernovits, němsce Czernowitz, rumunsce Cernăuți, pólsce Czerniowce) su wulkoměsto w oblasći Černiwci na juhozapadnej Ukrainje, blisko rumunskeje hranicy. Stolica historiskeje Bukowiny leži při rěce Prut něhdźe 400 kilometrow juhozapadnje Kijewa.

Černiwci
swójske mjeno Чернiвцi
Wopon a chorhoj
wopon
chorhoj
Zakładne daty
stat Chorhoj Ukrainy Ukraina
oblasć Chorhoj oblasće Černiwci Černiwci
wysokosć 248 metrow n.m.hł.
přestrjeń 153 km²
wobydlerstwo 266.366 (2016)
hustosć zasydlenja 1.741 wob./km²
póstowe čisło 58000
předwólba (+380) 372
Wobdźěłać
p  d  w
Information icon.svg
48.28333333333325.933333333333
Chern-Panorama2.jpg

Su jedne wot historisce najwuznamnišich městow dźensnišeje Ukrainy, běchu hač do Druheje swětoweje wójny wažne srjedźišćo židowskeho žiwjenja a maja hač do dźensnišeho jedne wot najwjetšich židowskich pohrjebnišćow w Europje z někak 55.000 rowami. 1925 wučinichu Židojo 40 procentow wobydlerstwa.

StawiznyWobdźěłać

 
Na židowskim pohrjebnišcu

Město je so w lěće 1408 prěni raz pisomnje naspomniło a ma wot 1488 měšćanske prawa. Wobtwjerdźene sydlišćo na lěwym brjoze Pruta bě tu pak hižo za čas wjerchowstwa Galiciskeje-Wołyńskeje w 12. lětstotku. Po měšćanskich chronikach mjenowaše so tute prěnje městačko Čern. Twjerdźizna zniči so w lěće 1259 přez Mongolow a bu potom na tamnym, prawym brjoze rěki znowa natwarjena. Wot 1359 do 1774 słušeše město z wokolinu do Moldawskeho wjerchowstwa.

Wot lěta 1775 słušachu Černiwci k rakuskemu krajej Bukowina. 1816 mějachu hakle 5.400 wobydlerjow. Wot 1849 tworješe Bukowina swójski krónowy kraj z Černiwcami jako stolicu. Wot 1861 bě město tež sydło krajneho sejma Bukowiny; 1875 załoži so Uniwersita Franca Józefa. Wobchadna rěč wjetšiny ludnosće bě němčina. Po Prěnjej swětowej wójnje přeńdźechu Černiwci do Rumunskeje a wot kraja Druheje swětoweje wójny su dźěl Ukrainy. Multikulturelna tradicija města je so přez zamordowanje Židow w holocausće a wusydlenje Němcow a Rumunow po wójnje nimale dospołnje zničiła.

WobydlerstwoWobdźěłać

Město ma něhdźe 266 tysac wobydlerjow.[1]

ŽórłaWobdźěłać

  1. Чисельнiсть наявного населення Украïни на сiчня 2016 року, Державна служба статистики Украïни, str. 81

LiteraturaWobdźěłać

  • Czerniowce, Warszawa : Słownik geograficznym Królestwa Polskiego, Tom I (Aa – Dereneczna) z 1880 r.

WotkazajWobdźěłać

  Commons: Černiwci  – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije