Wšědna štwórica

Wšědna štwórica

Wšědna štwórica (Paris quadrifolia)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
rjadownja:	Krytosymjenjak (Magnoliopsida)
	Monokotyledony
rjad:	(Liliales)
swójba:	Kichawowe rostliny (Melianthaceae)
ród:	Štwórica (Paris)
družina:	Wšědna štwórica
wědomostne mjeno
Paris quadrifolia
L.

Wšědna štwórica (Paris quadrifolia) je rostlina ze swójby kichawowych rostlinow (Melianthaceae).

Po někotrych žórłach so swójbje štwóricowych rostlinow (Trilliaceae) přirjaduje.

Wopis

Płód

Wšědna štwórica docpěje wysokosć wot 10 hač do 40 cm.

Stołpik a łopjena

Stołpik je nahi a njese na kónčku štyri, rědko pjeć abo šěsć w mutličkach stejacych, sedźacych, eliptiskich, syćožiłkowych łopjenow. Wone docpěja dołhosć wot hač do 10 cm.

Kćenja

Kćěje wot meje hač do junija. Zelene kćenje je nakónčne, dołho stołpikate. Zwonkowne 4 kćenjowe łopješka su jejko-lancetojte a docpěja dołhosć wot 2 hač do 3 cm a šěrokosć wot hač do 5 mm. Znutřkowne łopješka su tróšku krótše a wuže. Próšniki su žołte a dołhe. Płódniki su wulke a čornomódre.

Płody

Płód je čorna, šědźiwiznojta, jara jědojta jahoda. Wona docpěje šěrokosć wot 1 cm.

Maćizny

Rostlina wobsahuje saponiny.

Stejnišćo

Rosće we łučinowych lěsach, dubowych, bukowych a jehlinowych měšanych lěsach. Mam radšo wutkate, humusowe pódy.

Žórła

• Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 342 (němsce)
• Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 374 (němsce)
• Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
• Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
• Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy

• Wšědna štwórica. W: FloraWeb.de. (němsce)
• Rozšěrjenska mapa za Němsku při Floraweb (němsce)