Žmórc

hora w Hornjej Łužicy
(ze strony „Schmoritz” sposrědkowane)


Žmórc[1] abo Šmórc (němsce Schmoritz) je 410,5 metrow wysoka hora, kotraž słuša k sewjernemu hórskemu rjećazej Łužiskich horow a leži njedaloko Budyšina.

Žmórc
Schmoritz
Powostanki stareho hrodźišća na wjeršku Žmórca
wysokosć 410,5 m
kraj Sakska, Němska
masiw Łužiske hory
kamjenizna granodiorit
Žmórc na karće Sakskeje
Žmórc na karće Sakskeje
DEC
Wobdźěłać
p  d  w
51.13388888888914.474722222222

Połoženje

wobdźěłać

Susodnej horje stej tróšku wyši Lubin w zapadźe a niši Lubjenc w sewjerowuchodźe. W juhowuchodźe přizamknje so Čornobóski rjećaz. Pod Žmórcom leža wsy Bónjecy w sewjerozapadźe, Lubjenc w sewjeru, Splósk we wuchodźe, Chójnica w juhowuchodźe a Chójnička kaž tež Kózły w juhu. Wjeršk namaka so na teritoriju Budestečanskeje gmejny.

Mjeno hory pochadźa wot serbskeho słowa šmrěk (regionalnje tež šmrjok).

 
Digitalny model Žmórca z derje spóznajomnym nasypom

Na Žmórcu nadeńdźe so kamjentny, dwójny kołojty nasyp ze zornowcowych blokow, kotrehož twarcy znaći njejsu. Nutřkowny nasyp ma přeměr wot 60 do 90 metrow a wysokosć wot hač do 3 metrow. Wonkowny nasyp měri wokoło 170 metrow w přeměrje. W srjedźišću nutřkowneho koła namaka so kumštnje wuhrjebana jama, kotraž so jako rubježna jama mjenuje. Po powědkach bě hród na wjeršku něhdy přez tajny tunl z Budyskim starym městom zwjazany.[2]

Při wurywanju w lětach 1904–06 namaka Richard Needon tam mjez druhim železowu žahlinu, wuhlo, powostanki małych škrěwakow a keramiku.[3] Cyły kompleks je husće zarosćeny a steji wot lěta 1971 jako zemski pomnik pod škitom.

W lěće 1584 kupi město Budyšin wjesku Lubjenc hromadźe ze Žmórcom jako narunanje za zhubjeny Lubin a wužiwa hórski lěs wot tutoho časa jako hajniski rewěr.

  1. Filip Jakubaš: Hornjoserbsko-němski słownik. Domowina, Budyšin 1954, str. 540.
  2. Richard Andree: Wendische Wanderstudien. Stuttgart 1874, str. 124sl.
  3. Theodor Schütze: Um Bautzen und Schirgiswalde. Ergebnisse der heimatkundlichen Bestandsaufnahme im Gebiet von Bautzen und Schirgiswalde. Akademie-Verlag, Berlin 1967, str. 126
  Commons: Žmórc – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije