Kisały zdźer

Kisały zdźer
	Kisały zdźer (Rumex acetosa)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Eudikotyledony; Jadrowe eudikotyledony
rjad:	(Caryophyllales)
swójba:	Wuroćowe rostliny (Polygonaceae)
ród:	Zdźer
družina:	Kisały zdźer
	wědomostne mjeno
	Rumex acetosa
	L.
	Wikipedija:Projekt za botaniku

Kisały zdźer^[3]^[2] (Rumex acetosa) je rostlina ze swójby wuroćowych rostlinow (Polygonaceae). Dalše serbske mjena su kisałc^[3], (reg.) kisalc^[3], (reg.) kiselc^[3].

Wopis

Kisały zdźer je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 30 hač do 100 cm.

Łopjena

Tróšku stołpikate spódnje łopjena su kłokojte a njesu wótre, dele měrjene róžki. Stołpikowe łopjena stołpik wobdadźa a su sedźace.

Kćenja

Kćěje wot meje hač do julija. Čerwjene hač zelene, njenahladne kćenja steja w rozhałuzowanych, čumpatych, zrunanych kwětnistwach ze zwjetša jednorych bóčnymi hałuzami. Muske a žónske kćenja su zwjetša na rozdźělnych rostlinach. Znutřkowne kćenjowe łopješka su kulojte abo šěrše hač dołhe, njezubate a docpěwaja dołhosć wot 3 hač 4 mm.

Płody

Płody njesu wočinjene zwonkowne kćenjowe łopješka.

Wobsahowe maćizny

Rostlina wobsahuje oksalnu kisalinu a kaliumowy oksalat.

Stejnišćo

Rosće na tučnych łukach, suchich łukach, na pastwach, na pućowych kromach, na přirěčnych a rěčnych brjohach. Preferuje wutkate, humusowe pódy.

Rozšěrjenje

Wužiwanje

Młode łopjena so hodźa jako solotwjowy přidawk a w supach wužiwać. Ale wjetše mnóstwa wjedu k běhawje a bluwanju a móžeja dla tworjenja kalciumoweho oksalata škody na jěrchenjow zawinować.

Nóžki

↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 651.
↑ ^2,0 ^2,1 W internetowym słowniku: Ampfer
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 193.

Žórła

Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 360 (němsce)
Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 20 (němsce)

Eksterne wotkazy

Commons

Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons:
Kisały zdźer

[1] Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 651.

[boehmak-2] 2,0 ^2,1 W internetowym słowniku: Ampfer

[prawopisny-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 193.

[3]

[2]

[1]