Kćenjowa jaseń
| |
| Kćenjowa jaseń (Fraxinus ornus) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Lamiales) |
| swójba: | Wolijowcowe rostliny (Oleaceae) |
| ród: | Jaseń[1][2] (Fraxinus) |
| družina: | Kćenjowa |
| wědomostne mjeno | |
| Fraxinus ornus | |
| L. | |
Kćenjowa jaseń (Fraxinus ornus) je štom ze swójby wolijowcow (Oleaceae).
Wopis wobdźěłać
Kćenjowa jaseń je štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 10 hač do 15 m.
Króna je kulojta. Zdónk je krótki, při čimž skora je hładka a šěra.
Młode hałuzy su wopłonjene abo žłobikowane, małko zhibujomne, oliwozelene hač šěre.
Zymske pupki su w směrje kónčkow sylnje spěchowane, při čimž kónčny pupk zwjetša je wjetši hač bóčne. Wone docpěwaja dołhosć wot 13 mm. Pupkowe šupizny su pjelsćojće kosmate a šěrobrune.
Łopjena wobdźěłać
Přećiwostejne łopjena wobsteji z pjeć hač dźewjeć owalnych, mutnozelenych łopješkow. Wone su njeporowje pjerite, na hornim boku nahe, delnim boku móškojće kosmate a docpěwaja dołhosć wot 15 hač do 25 cm. Łopjenowe stołpiki docpěwaja dołhosć wot 5 hač do 7 cm. Łopješka su lancetojte a docpěwaja dołhosć wot hač do 7 cm a šěrokosć wot 2,5 cm, při čimž jich kónčki su dołho wućehnjene. Kroma łopjenow je tupje rězana.
Kćenja wobdźěłać
Kćěje w pózdnim nalěću (w aprylu). Wonjace, napadnjace, běłojte, pjerite kćenja su běłe a steja w nakónčnych pakićach. Wone so z łopjenami jewja. Keluch je hłuboko štyridźělny, docpěwa dołhosć wot 1 mm a na płodźe zawostanje. Króna wobsteji z dweju abo štyri na spódku porowje zrosćenych, wuskich łopješkow, kotrež docpěwaja dołhosć wot 7 hač do 15 mm. Dwě próškowej łopješce stej zwjetša tak dołhej kaž króna.
Płódnik je hornjostejni a wusko kehelojty.
Płody wobdźěłać
Płody su małke, wuske a křidłate. Wone docpěwaja dołhosć wot 3 hač do 4 cm a šěrokosć wot 7 hač do 10 mm a w septembrje a oktobrje dozrawja.
Stejnišćo wobdźěłać
Ma radšo suche, wapnite abo bazowe hlinjane a kamjentne pódy.
Rozšěrjenje wobdźěłać
Wona rosće w južnej Europje a Małej Aziji dźiwja a při nas w parkach.
Nóžki wobdźěłać
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 175.
- ↑ W internetowym słowniku: Esche
Žórła wobdźěłać
- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 394 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 430, jako podobna družina Blumen-Esche (Fraxinus ornus) pod hesłom Gewöhnliche Esche (Fraxinus excelsior) (němsce)
- Ulrich Hecker: BLV Handbuch Bäume und Sträucher, ISBN 978-3-8354-0021-4, strona 432 (němsce)
Eksterne wotkazy wobdźěłać
- Kćenjowa jaseń. W: FloraWeb.de. (němsce)