Essen
Essen je wulkoměsto na zapadźe Němskeje. Leži při rěce Ruhr w srjedźišću Ruhrskeho kraja w Sewjerorynsko-Westfalskej a je z wjace hač 580.000 wobydlerjemi po Kölnje, Düsseldorfje a Dortmundźe štwórte najwjetše město zwjazkoweho kraja a dźesate najwjetše cyłeje Němskeje.
| ||
| Wopon | ||
|---|---|---|
| ||
| Zakładne daty | ||
| stat |  Němska
| |
| zwjazkowy kraj |  Sewjerorynsko-Westfalska
| |
| wokrjes | bjezwokrjesne | |
| wysokosć | 116 metrow n.m.hł. | |
| přestrjeń | 210,34 km² | |
| wobydlerstwo | 586.608 (31. dec 2023)[1] | |
| hustosć zasydlenja | 2789 wob. na km² | |
| póstowe čisła | 45127–45359 | |
| předwólby | (+49) 0201, 02054 | |
| awtowa značka | E | |
| Politika a zarjadnistwo | ||
| wyši měšćanosta | Thomas Kufen (CDU) | |
| adresa | Porscheplatz 1 45121 Essen | |
| webstrona | essen.de | |
| Połoženje w Sewjerorynsko-Westfalskej | ||
 | ||
wikidata: Essen (Q2066)
| ||
Jako wuznamne industrijne stejišćo je Essen sydło wjacorych wulkich předewzaćow a z uniwersitu Duisburg-Essen tež wysokošulske stejišćo. W lěće 1958 bu sydło nowozałoženeho Essenskeho biskopstwa.
Město wuwiwaše so wokoło 845 załoženeho žónskeho wustawa, bě wot 14. lětstotka swobodne mócnarstwowe město a bu w druhej połojcy 19. lětstotka wažny industrijny centrum Ruhrskeho kraja. W lěće 2010 bě – cyły Ruhrski kraj reprezentujo – kulturna stolica Europy. Něhdyša cecha „Zollverein“ słuša jako symbol města a industrijnych stawiznow Ruhrskeho kraja k swětowemu herbstwu UNESCO. Po dołhej strukturowej změnje je Essen dźensa hłownje wot posłužboweho sektora žiwy.
Wobrazarnja
wobdźěłać-
Symbol města: něhdyša cecha „Zollverein“ -
Powětrowy wobraz centruma -
Wila swójby Krupp, symbol industrializacije -
Rěka Ruhr blisko Essena
Wosobiny
wobdźěłać- Jan Bogumił Nytška (1825–1904), serbski wučer a spisowaćel; 1858–1894 měšćanski wučer w Essenje
Žórła
wobdźěłaćWotkaz
wobdźěłać
Commons: Essen – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow nad 1.000.000 wobydlerjow: Berlin | Hamburg | Köln | Mnichow
nad 500.000 wobydlerjow: Bremen | Dortmund | Drježdźany | Düsseldorf | Essen | Frankobrod nad Mohanom | Hannover | Lipsk | Nürnberg | Stuttgart
nad 250.000 wobydlerjow: Augsburg | Bielefeld | Bochum | Bonn | Duisburg | Gelsenkirchen | Karlsruhe | Mannheim | Mönchengladbach | Münster | Wiesbaden | Wuppertal
nad 100.000 wobydlerjow: Aachen | Bergisch Gladbach | Bottrop | Brunšwik | Bremerhaven | Darmstadt | Dźěwin | Erfurt | Erlangen | Freiburg im Breisgau | Fürth | Göttingen | Hagen | Hala nad Solawu | Hamm | Heidelberg | Heilbronn | Herne | Ingolstadt | Jena | Kamjenica | Kassel | Kiel | Koblenz | Krefeld | Leverkusen | Lubica | Ludwigshafen | Moers | Mohuč | Mülheim an der Ruhr | Neuss | Oberhausen | Offenbach | Oldenburg | Osnabrück | Paderborn | Pforzheim | Podstupim | Recklinghausen | Remscheid | Reutlingen | Rězno | Roztok | Saarbrücken | Siegen | Solingen | Trier | Ulm | Wolfsburg | Würzburg
Kulturne město Europy: 1985: Athen | 1986: Florenc | 1987: Amsterdam | 1988: Zapadny Berlin | 1989: Paris | 1990: Glasgow | 1991: Dublin | 1992: Madrid | 1993: Antwerpen | 1994: Lisabon | 1995: Luxemburg | 1996: Kopenhagen | 1997: Sołun | 1998: Stockholm
Kulturna stolica Europy: 1999: Weimar | 2000: Avignon, Bergen, Bologna, Brüssel, Helsinki, Krakow, Praha, Reykjavík, Santiago de Compostela | 2001: Porto, Rotterdam | 2002: Brügge, Salamanca | 2003: Graz | 2004: Genua, Lille | 2005: Cork | 2006: Patras | 2007: Sibiu, Luxemburg hromadźe z wulkoregionu | 2008: Liverpool, Stavanger | 2009: Linz, Vilnius | 2010: Istanbul, Pécs, Essen hromadźe z Poruhrskej | 2011: Tallinn, Turku | 2012: Guimarães, Maribor | 2013: Košice, Marseille | 2014: Riga, Umeå | 2015: Mons, Pilzeń | 2016: Wrócław, Donostia-San Sebastián | 2017: Aarhus, Pafos | 2018: Leeuwarden, Valletta | 2019: Matera, Plowdiw | 2020: Galway, Rijeka | 2021: Timișoara, Eleusis, Novi Sad | 2022: Kaunas, Esch an der Alzette | 2023: Veszprém | 2024: Tartu, Bad Ischl, Bodø | 2025: Kamjenica