Dźěžnikecy

**Dźěžnikecy**
Singwitz
gmejna:	Hornja Hórka
zagmejnowanje:	1950
wobydlerstwo:	672 (31. decembra 2022)
wysokosć:	225-245 metrow n.m.hł.
	51.14277777777814.401388888889225-245 Koordinaty: 51° 8′ 34″ S, 14° 24′ 5″ W
póstowe čisło:	02692
předwólba:	035938
	wobydler/ka:; Dźěžnikečan/-ka
	adjektiw:; Dźěžnikečanski
	skłonowanje:; Dźěžnikec, Dźěžnikecam, Dźěžnikecy, Dźěžnikecami, w Dźěžnikecach
	Dźěžnikecy a wokolina na starej karće
	wikidata: Dźěžnikecy (Q161014)

Dźěžnikecy (němsce Singwitz) su wjes ze 672 wobydlerjemi^[2] na juhu hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Běchu hač do lěta 1950 samostatna gmejna a su dźensa najwjetši gmejnski dźěl Hornjeje Hórki.

GeografijaWobdźěłać

Powětrowy wobraz Dźěžnikec (2019)

Wjes słuša k Hornjohórčanskej gmejnje a leži sewjernje jeje hłowneje wsy mjez 225 a 245 m nad mórskej hładźinu na prawej stronje Sprjewje. W Sprjewinym dole wokoło Dźěžnikec zasydlichu so wot 19. lětstotka wjacore wulke industrijowe zawody.

Susodne wjeski su k Budyšinej słušace Bobolcy na sewjerowuchodźe, Hornja Hórka na juhu, Čorne Noslicy na juhozapadźe kaž tež Słónkecy a Dobruša na sewjerozapadźe.

Ležownostne mjenaWobdźěłać

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Lada, Pod hajom, Haj, Na Šćelcach (= na Šćeńcach), Pola starej cyhelčiny, Na starych dźěłošćach, Na dołhim, Za wulku łuku, Pjeńčina, Pola duba, Pola chójnow, Pola pućnika, Pola Dobruše, Pola Přišec, Na Kolesku, Pola lipy, Pola Šćeńcy, Při ćělnym puću, Škloronc, Kupa, Pola Šlepy, Dźěžničanska hórka, Wulka łuka, Za chěžkami, Pola hrodźišća, Na klinach, Na Trybach.^[3]

StawiznyWobdźěłać

Prěnje historiske naspomnjenje jako knježe sydło Synkewicz je z lěta 1221. Ležownostne knjejstwo wukonješe w 16. kaž tež we 18. lětstotku Budyske tachantstwo, čehoždla wosta wěsty dźěl ludnosće hač do 20. lětstotka katolska.^[4]

Wobydlerstwo a rěčWobdźěłać

Dwurěčny napis při wojerskim pomniku na Dźěžnikečanskim kěrchowje

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 221 wobydlerjow, mjez nimi 194 Serbow (88 %).^[5] Dźěžnikecy běchu tehdy hišće poměrnje mała serbska wjeska na južnej kromje rěčneho teritorija. Dla spěšneje industrializacije Sprjewineje doliny kónc 19. lětstotka rozrosće wobydlerstwo Dźěžnikec hač do lěta 1925 na 562, při čimž dóstachu so domoródni Serbja do mjeńšiny. W 1920tych lětach spytachu wjacore serbske towarstwa w Budestečanskej wosadźe, tamniše serbstwo zachować a měrjachu so při tym tež na dźěłaćerjow.

Ewangelscy Dźěžnikečenjo přisłušeja Budestečanskej wosadźe, katolscy Budyskej.

WosobinyWobdźěłać

Jan Rězak (1863–1934) – wučer, redaktor a spisowaćel
Jan Wencel (1737–1801) – farar, magister, nabožinski a kulturny prócowar
Mikławš Zarjenk (1865–1916) – farar, basnik a spisowaćel

ŽórłaWobdźěłać

↑ staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Budestecy
↑ staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Budestecy
↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 5 (digitalizat).
↑ Dźěžnikecy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 59. → wšě wjeski

WotkazWobdźěłać

Commons: Dźěžnikecy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Hornjohórčanske wjesne dźěle

[1] staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Budestecy

[2] staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Budestecy

[3] Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 5 (digitalizat).

[digit-4] Dźěžnikecy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[5] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 59. → wšě wjeski

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]