Žołta gingawa

Ilustracija žołteje gingawy (Nuphar lutea)

systematika

Domena

Eukaryoty

Swět

Rostlinstwo

rjadownja:

Krytosymjenjak (Magnolipsida)

rjad:

(Nymphaeales)

swójba:

Bónčawowe rostliny (Nymphaeaceae)

podswójba:

Nupharoideae

ród:

Gingawa^[1]^[2] (Nuphar)

družina:

Žołta gingawa

wědomostne mjeno

(Nuphar lutea)

(L.) Sm.

Wikipedija:Projekt za botaniku

p • d • w

Žołta gingawa (Nuphar lutea) je rostlina ze swójby bónčawowych rostlinow (Nymphaeaceae).

Wopis

Žołta bónčawa je wódna rostlina a trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 50 hač do 20 cm.

Ricomy su tołste a rozhałuzowane a wobsahuja alkaloidy.

Łopjena

Płuwanske łopjena su šěroko-jejkojte a docpěwaja dołhosć wot 10 hač 30 cm. Jich stołpiki docpěwaja dołhosć wot hač do 3 m. W hłubokim wodźe faluja płuwanske łopjena. Podnurjene łopjena su solotwjowołopjenojte, jasnozelene.

Kćenja

Kćěje wot junija hač do awgusta. Kćenja su kulowate a jara sylnje woni. Wone docpěwaja wulkosć wot 3 hač do 5 cm a často nad wódny powjerch sahaja. Pjeć keluškowych łopješkow su žołte a nutř nygane. Krónowe łopješka su mnoholičbne, małe a šupiznojte. 7-24 łopatkojtych nektarowych łopješkow je žołte. Pěstowe tačałki su 15- hač 20-pruhojte a w srjedźišću likojće pohłubšene.

Kćenja so wot brukow wopróšuja.

Płody a symjenja

Płody su kulowate, krušwojte kapsle a pod wodu zezrawja a do wjelesymjenjowych, płuwanjakmanych dźělow rozpadnu.

Symjenja arilus nimaja.

Stejnišćo

Rosće w stejacych abo pomału běžacych, maksimalnje 6 m hłubokich wodźiznach.

Rozšěrjenje

Rostlina je w nimale cyłej Europje rozšěrjene.

Wužiwanje

Podobna rostlina

Mała gingawa (Nuphar pumila) ma 2-3 cm wulke kćenja, kotrež su nažołć zelene. Łopjena docpěwaja dołhosć wot 15 cm. Wustupuja jara rědko we łuhojtych a horinskich jězorach.

Nóžki

↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 133.
↑ W internetowym słowniku: Teichrose

Žórła

Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 266 (němsce)
Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 406 (němsce)
Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Wotkaz

Commons: Nuphar lutea – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

[1] Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 133.

[2] W internetowym słowniku: Teichrose

[1]

[2]