Wšědna změrniwka (Cichorium intybus) je rostlina ze swójby zestajenkowych rostlinow (Asteraceae).

Wšědna změrniwka
Wšědna změrniwka (Cichorium intybus)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjad: (Asterales)
swójba: Zestajenkowe rostliny (Asteraceae)
podswójba: Cichorioideae
tribus: Cichorieae
ród: Změrniwka[1][2] (Cichorium)
wědomostne mjeno
Cichorium intybus
L.
Wobdźěłać
p  d  w

Wšědna změrniwka je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 30 hač do 150 cm. Rostlina wobsahuje běłu mlóčnu mězu.

Korjeń je sylny.

Spódnje łopjena su lancetojte, zwjetša jara rozdźělene a ćmowozelene. Stołpikowe łopjena su małke, šěroko-lancetojte, cyłokromne abo zdaleno zubate. Łopjena su nahe abo na delnim boku prosće kosmate.

Kćěje wot julija hač do oktobra. Kćenjowe hłójčki su stołpikate abo sedźace, steja bóčnje a na kóncach hałuzow a docpěwaja šěrokosć wot 3 hač do 5 cm. Króny su jazyčkojte. Wobalka je walcojta. Zwonkowne łopješka su krótke, wotstejace, mjeztym zo znutřkowne su zrunane.

Hłójčki so wokoło 6. hodźiny puka a so wokoło popołdnišeho časa začinjeja.

Płody maja krótki papus.

Stejnišćo

wobdźěłać

Rosće na pućnych a rólnych kromach, na pustych płoninach a na pastwach. Preferuje zwjetša suche, wotewrjene, wutkate pódy. Znjese tež sól.

Rozšěrjenje

wobdźěłać

Rostlina je w nimale cyłej Europje rozšěrjena.

Wužiwanje

wobdźěłać

Rozdźělne warjetety so kultiwuja.

  • Korjenjowa změrniwka da inulin za cyrobu diabetikarjow.
  • Chirocee a radicchio so wužiwatej za solotej.
  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 660.
  2. W internetowym słowniku: Wegwarte

Eksterne wotkazy

wobdźěłać
 
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije