Wšědna změrniwka
| |
| Wšědna změrniwka (Cichorium intybus) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| rjad: | (Asterales) |
| swójba: | Zestajenkowe rostliny (Asteraceae) |
| podswójba: | Cichorioideae |
| tribus: | Cichorieae |
| ród: | Změrniwka[1][2] (Cichorium) |
| wědomostne mjeno | |
| Cichorium intybus | |
| L. | |
Wšědna změrniwka (Cichorium intybus) je rostlina ze swójby zestajenkowych rostlinow (Asteraceae).
Wopis
wobdźěłaćWšědna změrniwka je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 30 hač do 150 cm. Rostlina wobsahuje běłu mlóčnu mězu.
Korjeń je sylny.
Łopjena
wobdźěłaćSpódnje łopjena su lancetojte, zwjetša jara rozdźělene a ćmowozelene. Stołpikowe łopjena su małke, šěroko-lancetojte, cyłokromne abo zdaleno zubate. Łopjena su nahe abo na delnim boku prosće kosmate.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot julija hač do oktobra. Kćenjowe hłójčki su stołpikate abo sedźace, steja bóčnje a na kóncach hałuzow a docpěwaja šěrokosć wot 3 hač do 5 cm. Króny su jazyčkojte. Wobalka je walcojta. Zwonkowne łopješka su krótke, wotstejace, mjeztym zo znutřkowne su zrunane.
Hłójčki so wokoło 6. hodźiny puka a so wokoło popołdnišeho časa začinjeja.
Płody
wobdźěłaćPłody maja krótki papus.
Stejnišćo
wobdźěłaćRosće na pućnych a rólnych kromach, na pustych płoninach a na pastwach. Preferuje zwjetša suche, wotewrjene, wutkate pódy. Znjese tež sól.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostlina je w nimale cyłej Europje rozšěrjena.
Wužiwanje
wobdźěłaćRozdźělne warjetety so kultiwuja.
- Korjenjowa změrniwka da inulin za cyrobu diabetikarjow.
- Chirocee a radicchio so wužiwatej za solotej.
Nóžki
wobdźěłać- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 660.
- ↑ W internetowym słowniku: Wegwarte
Žórła
wobdźěłać- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 30 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 332 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 224 (němsce)
Eksterne wotkazy
wobdźěłać
- Wšědna změrniwka. W: FloraWeb.de. (němsce)