Wšědna změrniwka
Wšědna změrniwka (Cichorium intybus)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjad: (Asterales)
swójba: Zestajenkowe rostliny (Asteraceae)
podswójba: Cichorioideae
tribus: Cichorieae
ród: Změrniwka[1][2] (Cichorium)
wědomostne mjeno
Cichorium intybus
L.
Wobdźěłać
p  d  w

Wšědna změrniwka (Cichorium intybus) je rostlina ze swójby zestajenkowych rostlinow (Asteraceae).

Wopis wobdźěłać

Wšědna změrniwka je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 30 hač do 150 cm. Rostlina wobsahuje běłu mlóčnu mězu.

Korjeń je sylny.

Łopjena wobdźěłać

Spódnje łopjena su lancetojte, zwjetša jara rozdźělene a ćmowozelene. Stołpikowe łopjena su małke, šěroko-lancetojte, cyłokromne abo zdaleno zubate. Łopjena su nahe abo na delnim boku prosće kosmate.

Kćenja wobdźěłać

Kćěje wot julija hač do oktobra. Kćenjowe hłójčki su stołpikate abo sedźace, steja bóčnje a na kóncach hałuzow a docpěwaja šěrokosć wot 3 hač do 5 cm. Króny su jazyčkojte. Wobalka je walcojta. Zwonkowne łopješka su krótke, wotstejace, mjeztym zo znutřkowne su zrunane.

Hłójčki so wokoło 6. hodźiny puka a so wokoło popołdnišeho časa začinjeja.

Płody wobdźěłać

Płody maja krótki papus.

Stejnišćo wobdźěłać

Rosće na pućnych a rólnych kromach, na pustych płoninach a na pastwach. Preferuje zwjetša suche, wotewrjene, wutkate pódy. Znjese tež sól.

Rozšěrjenje wobdźěłać

Rostlina je w nimale cyłej Europje rozšěrjena.

Wužiwanje wobdźěłać

Rozdźělne warjetety so kultiwuja.

  • Korjenjowa změrniwka da inulin za cyrobu diabetikarjow.
  • Chirocee a radicchio so wužiwatej za solotej.

Nóžki wobdźěłać

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 660.
  2. W internetowym słowniku: Wegwarte

Žórła wobdźěłać

Eksterne wotkazy wobdźěłać

 
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije