Skalny januškowc

Skalny januškowc (Ribes petraeum) je kerk ze swójby kosmačkowych rostlinow (Grossulariaceae).

Skalny januškowc

Kćějaca hałuza skalneho januškowca (Ribes petraeum)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Eudikotyledony Jadrowe eudikotyledony
rjad:	(Saxifragales)
swójba:	Kosmačkowe rostliny (Grossulariaceae)
ród:	Januškowc (Ribes)
družina:	Skalny januškowc
wědomostne mjeno
Ribes petraeum
Wulfen

ilustracija

Wopis

Skalny januškowc je w lěću zeleny, zruna rosćacy, jara rozhałuzowacy kerk, kotryž docpěje wysokosć wot 1 hač do 2 m. Sylne wurostki su šěrobrune, nahe a njenjesu ćernje ani kałače. Sylnje wurostki su šěrobrune a nahe.

Łopjena

Měnjate łopjena su dołho stołpikate, rězane, maja kulojty wobrys, docpěja šěrokosć wot hač do 10 cm. Wobsteji z 3 wulkich a 2 małkeju lapow, kotrež druhdy su jenož njejasnje wutworjene. Wone su na delnim boku tróšku kosmate, a na hornim boku chětro zmoršćene.

Kćenja

Kćěje wot apryla hač do meje. Zwjetša pjećličbne kćenja su přeco dwusplažne, načerwjeń barbjene a docpěja šěrokosć wot 4 hač do 9 mm. Wone steja po dźesaćoch hač po pjatnaćoch w hustych, dołho stołpikatych kićach. Kiće su wotestejace abo wisace. Krónowe łopješka so wot dlěšich keluškowych łopješkow jako zwónčk přesahuja.

Kćenja so wot małkich kožokřidłačow a dwukřidłačow, rědko tež wot mjetelow wopytaja a wot tych wopróšuja.

Płody

Płody su kulowate, jědźne jahody, kotrež jara kisało słodźa. Wone wot junija dozrawja.

Stejnišćo

Rosće w hórskich lěsach, we wódnych wudolinach, w blokowych nasypach. Ma radšo wot sakanja włóžne, čumpate, słabje kisałe pódy.

Rozšěrjenje

Rostlina je w Europje wot Pyrenejow, přez Alpy hač do Karpatow rozšěrjena, ale tež w sewjernej Afriki a na wuchod hač do wuchodneje Sibirskeje wustupuje. Při tym je w srjedźnych horinach jara rědka, ale w Alpach we wysokosćach wot wjace hač 2000 m wustupuje.

Žórła

• Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, strona 272 (němsce)
• Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 294 (němsce)
• Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
• Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
• Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)