Rólny kolij
Rólny kolij (Spergula arvensis) je rostlina ze swójby nalikowych rostlinow (Caryophyllaceae).
| |
| Rólny kolij (Spergula arvensis) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Jadrowe eudikotyledony | |
| rjad: | (Caryophyllales) |
| swójba: | Nalikowe rostliny (Caryophyllaceae) |
| podswójba: | (Paronychioideae) |
| ród: | Kolij[1] (Spergula) |
| družina: | Rólny kolij |
| wědomostne mjeno | |
| Spergula arvensis | |
| L. | |
Wopis
wobdźěłaćRólny kolij je zrunana jednolětna rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 10 hač do 50 cm. Rostlina je žałzojće kosmata.
Łopjena
wobdźěłaćTróšku mjasne, wusko-linealne łopjena docpěwaja dołhosć wot 1 hač do 4 cm a steja w pozdatnych mutličkach. Wone maja na delnim boku podołhostnu brózdu.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot junija hač do oktobra. Kćenja docpěwaja wulkosć wot 5 hač do 8 mm a steja w čumpatych, jako widlički rozhałuzowanych kwětnistwach. Pjeć běłych krónowych łopješkow je kulojte, njedźělene a docpěwaja dołhosć wot 2 hač do 4 mm. Keluškowe łopješka su jejkojte a docpěwaja dołhosć wot 2,5 hač 4,5 mm. Kćenjowe stołpiki su po kćěwje wočinjene.
Kćenja so jenož při słónčinje puknu, mjeztym zo při złym wjedrje so same wopróša.
Płody a symjenja
wobdźěłaćPłody so z pjeć zubkami puknu. Symjenja su sokojte, njesu wusku kožowu kromu a docpěwaja šěrokosć wot 1 hač do 1,8 mm.
Stejnišćo
wobdźěłaćRosće w njerodźowych wobrostach na wobkopankowych rolach, na wotewrjenych stejnišćach a pustych płoninach. Preferuje wutkate, čumpate, małowapnite pódy.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostlina je w Europje rozšěrjena.
Wužiwanje
wobdźěłaćPodobnej družinje
wobdźěłać- Pěskowy kolij (Spergula morisonii) ma symjenja ze šěrokej, brunojtej kožowej kromu.
- Pjećmužny kolij (Spergula pentandra) ma symjenja ze šěrokej, běłej kožowej kromu. Krónowe łopješka su lancetojte.
Nóžki
wobdźěłaćŽórła
wobdźěłać- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 168 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 48 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 134 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)