Nalětnja horiwka
| |
| Nalětnja horiwka (Adonis vernalis) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| rjad: | (Ranunculales) |
| swójba: | Maslenkowe rostliny (Ranunculaceae) |
| podswójba: | Ranunculoideae |
| tribus: | Adonideae |
| ród: | Horiwka[1][2] (Adonis) |
| družina: | Nalětnja horiwka |
| wědomostne mjeno | |
| Adonis vernalis | |
| L. | |
Nalětnja horiwka[1] (Adonis vernalis) je rostlina ze swójby maslenkowych rostlinow (Ranunculaceae).
Wopis
wobdźěłaćNalětnja horiwka je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 10 hač 40 (50) cm. Rostlina je přećiwo mrózej nječućiwa.
Stołpik je zrunany a njese jedne kćenje.
Łopjena
wobdźěłaćŁopjena su jara sćeńka rozdźělene a měnjate, při čimž wone jara husto steja. Wotrězki su linealne a docpěja šěrokosć wot něhdźe 1 mm. Wone su nimale njestołpikate.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot apryla hač meje. kćenja docpěja wulkosć wot 4 hač 6 (7-8) cm a steja po jednym. 10/12-20 krónowych łopješkow je błyšćace a złotožołte. Próškowe łopješka su jara mnoholičbne. Kćenja so při słónčku puknu a slěduja za čas dnja stawk słónca.
Płody
wobdźěłaćPłody su worješki, kotrež docpěja wulkosć wot hač do 5 mm. Wone su syćonerwne, kosmate a njesu hóčkojty pysk.
Stejnišćo
wobdźěłaćDružina je wuchodoeuropska a sibirska stepowa rostlina. W našim teritoriju na suchich trawnikach, łučnych stepach, na suchoćopłych, kerčinatych hórkach. Ma radšo w lěće ćopłe, suche abo w prawym měrje suche, zwjetša wapnite hlinjane pódy.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostlina je w horinach srjedźneje a južneje Europy rozšěrjena, při čimž wot Španiskeje hač do Šwedskeje wustupuje. W srjedźnej Europje je rědka.
Nóžki
wobdźěłać- ↑ 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 151.
- ↑ W internetowym słowniku: Adonisröschen
Žórła
wobdźěłać- Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, strona 55 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 38 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 128 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 290 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
