Korla Awgust Kocor
Korla Awgust Kocor (němsce Karl August Katzer; * 3. decembra 1822 w Zahorju; † 19. meje 1904 w Ketlicach) bě serbski komponist, dirigent a wučer.
Žiwjenje
wobdźěłaćKorla Awgust Kocor narodźi so jako syn chěžkarja 3. decembra 1822 w Zahorju. Po zakónčenju ludoweje šule w Budestecach, wopyta Kocor 1836 do 1838 wučersku preparandu na Židowje. W lěće 1838 zastupi Kocor do Krajnostawskeho wučerskeho seminara w Budyšinje, zo by so na wučerja wukubłał. Po tym zo skutkowaše mjez 1842 a 1844 najprjedy jako wikar, běše wot 1844 do 1852 wučer w Stróži. Wot 1852 do wuměnka w lěće 1888 běše Kocor prěni wučer, kantor a organist w Ketličanskej cyrkwi.
Zhromadnje z Janom Arnoštom Smolerjom a serbskim basnikom Handrijom Zejlerjom, z kotrymž so w nazymje 1844 prěni raz zetka, załoži Kocor serbske spěwanske swjedźenje. Prěni chórowy koncert wotmě so 17. oktobra 1845 w „Třělerni” Budyšinje. Za swjedźeń skomponowa Kocor, předewšěm na teksty Zejlerja, 18 titulow kaž na přikład Na serbsku Łužicu (dźensniša narodna hymna) a Serbska meja. Přez wulki wuspěch přińdźe k intensiwnym zhromadnym dźěle mjez Kocorom a Zejlerjom a slědowace spěwne swjedźenje wuwichu so k popularnym a markantnym podawkam w Hornjej Łužicy.[1] Cyłkownje dźewjeć spěwnych swjedźenjow wotměchu so hač do 1851 tež we Wojerecach, Marijinych kupjelach a Lubiju. Wosebje za swoju twórbu Počasy po štyri episkich basnjach Zejlerja je wón w hudźbnych stawiznach připóznaty.
Kocor běše wot lěta 1847 čłon Maćicy Serbskeje a mjez 1895 a 1897 předsyda jeje hudźbneho wotrjada. Wot lěta 1895 běše čestny čłon Maćicy Serbskeje.
W ródnym Zahorju bu 22. septembra 1929 Kocorowy pomnik před domom čo. 4 poswjećeny a na Ketličanskim kěrchowje je so Kocorowy row wobchował.
Twórby
wobdźěłaćOratorije
wobdźěłać- Serbski kwas, 1849/50
- Žně, 1849/83
- Nalěćo, 1860
- Wěnc hórskich spěwow, 1860
- Israelowa zrudoba a tróšt, 1861
- Podlěćo, 1883
- Nazyma, 1886
- Zyma, 1889
- So zwoni měr, 1891
- Serbski rekwiem, 1894
Opera
wobdźěłać- Jakub a Kata, 1871
Spěwohra
wobdźěłać- Wodźan, 1896
Instrumentalna hudźba (wuběr)
wobdźěłać- Tři sonatiny za husle a klawěr, 1850
- Klawěrne trio, 1873
- Smyčkowy kwartet, 1879
- Tři serbske narodne reje za klawěr, 1879
- Serenada za husle, braču a wioloncello, 1889
Žórła
wobdźěłać- ↑ Detlef Kobjela: Sorbische Musikkultur. W: Madlena Norberg, Peter Kosta (wud.): Sammelband zur sorbischen/wendischen Kultur und Identität. (= Podstupimske pśinoski k Sorabistice. Čo. 8). Universitätsverlag, Podstupim 2008, ISBN 978-3-940793-35-5, str. 74 (online).
Literatura
wobdźěłać- Frido Mětšk: Kocorowe zawostajenstwo. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1971.
- Zbigniew Kościów: Korla Awgust Kocor: wobraz žiwjenja a skutkowanja. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1972.
- Jan Rawp: Serbska hudźba. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1979.
Wotkazaj
wobdźěłać- Korla Awgust Kocor – Literatura w katalogu Němskeje narodneje biblioteki (němsce)
- Achim Brankačk: Kocor, Korla Awgust. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 259–261.
- Zawostajenstwo Korle Awgusta Kocora w Serbskim kulturnym archiwje (pdf-dataja)