Jan Křižan

Jan Křižan (němsce Johannes Zieschang; * 23. februara 1880 w Hodźiju, † 28. oktobra 1959 w Klukšu) bě serbski farar, kulturny prócowar a wot 1930 do 1933 třeći předsyda Domowiny.

Žiwjenje

Narodźi so jako syn kublerja Pětra Wilhelma Křižana a jeho mandźelskeje Hany Wilhelminy, rodźeneje Valtenec. Jeho młódši bratr bě pozdźiši Rakečanski farar Korla Božidar Křižan, wuj bě Jan Pawoł Křižan. Jan Křižan wopytowaše gymnazijej w Budyšinje a Freibergu. Wot 1900 do 1904 studowaše ewangelsku teologiju w Lipsku a Erlangenje. Skutkowaše najprjedy jako pomocny farar w Budestecach (1904–1907), potom jako farar w Kotecach (1907–16), archidiakon w Dohnje (1916–1926) a naposledk wot 1926 hač do wuměnka w lěće 1951 jako farar w Klukšanskej wosadźe.

Jan Křižan bě woženjeny Johannu Theodoru rodź. Wetzkec († 1968). Zhromadnje měještaj syna Křesćana, kiž bě ze serbskim wučerjom w Nowej Wsy a w młodych lětach znjezboži.

Skutkowanje

Křižan podpěrowaše serbske narodne prócowanja we Weimarskej republice a bu w lěće 1930 za naslědnika katolskeho fararja Jakuba Šewčika za noweho předsydu Zwjazka Łužiskich Serbow woleny. Hižo tři lět pozdźišo złoži swoje zastojnstwo, dokelž nowe nacionalsocialistiske knjejstwo jeho demokratiskeho zmyslenja a mjeńšinopolitiskich aktiwitow dla dohladowachu.

Jan Křižan pisaše kulturnostawizniske přinoški za Časopis Maćicy Serbskeje a ewangelski Pomhaj Bóh a bě wot 1905 tež čłon serbskeho wědomostneho towarstwa. W lěće 1911 wozjewi swoju knihu Ze Serbow zańdźenosće.

Žórło

• Jan Cyž: Křižan, Jan. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 309f.

Nóžki

Předsydźa Domowiny

Arnošt Bart (1912–1927) • Jakub Šewčik (1927–1930) • Jan Křižan (1930–1933) • Pawoł Nedo (1933–1950) • Kurt Krjeńc (1951–1973) • Jurij Grós (1964–1990) • Bjarnat Cyž (1990–1991) • Jan Pawoł Nagel (1991–1992) • Jakub Brankačk (1993–2000) • Jan Nuk (2000–2011) • Dawid Statnik (wot 2011)