Hołbjacy rupač

Hołbjacy rupač (Scabiosa columbaria) je rostlina z podswójby drapalcowych rostlinow (Dipsacoideae) znutřka swójby kozylistowych rostlinow (Caprifoliaceae).

Hołbjacy rupač

Ilustracija hołbjaceho rupača (Scabiosa columbaria)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Euasteridy II
rjad:	(Dipsacales)
swójba:	Kozylistowe rostliny (Caprifoliaceae)
podswójba:	Drapalcowe rostliny (Dipsacoideae)
ród:	Rupač (Scabiosa)
družina:	Hołbjacy rupač
wědomostne mjeno
Scabiosa columbaria
L.

Wopis

Hołbjacy rupač je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 25 hač 60 cm a šěrokosć wot hač do 1 m.

Stołpiki su zwjetša hałuzkowe a wjacehłójčkowe.

Łopjena

Na spódku stejace łopjena su zwjetša njerozdźělne. Delnje łopjena su jednorje abo dwójce našćěpany. Stołpikowe łopjena su přećiwostejne.

Kćenja

Kćěje wot julija hač nowembra. Stołpikate kćenja docpěja wulkosć wot něhdźe 3,5 cm a steja w płonych, 1,5-3,5 cm šěrokich, połkulowatych hłójčkach, kotrychž nakromne kćenja su wjetše. Stołpiki su šwižne, zrunane a kosmate. Keluch njesu ćěmne seršće z dołhosću wot 3 hač 5 mm. Króna je módrolila abo wioletna, docpěwa dołhosć wot 1,8 cm a ma pjeć rozdźělnje dołhich kónčkow.

Stejnišćo

Rosće na słónčnych, suchich trawnikach, suchich łukach a mjezach. Ma radšo skerje suche, zwjetša wapnite, njehnojene pódy.

Rozšěrjenje

Rostlina je w južnej Skandinawiskej, srjedźnej a južnej Europje rozšěrjena.

Podobna družina

• Rólny hłowač (Knautia arvensis) ma kćenja ze štyrjomi kónčkami. Keluch njesu krótke, swětłe seršće.

Sorty

• Sorta 'Butterfly Blue' je husćiša a mjeńša. Ma sćeńka dźělene łopjena. Módrowioletne kćenja njesu wusahowace próškowe nitki.

Žórła

• Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, strona 791 (němsce)
• Rita Lüder: Grundkurs Pflanzenbestimmung. 5. nakład. Quelle & Meyer Verlag, Wiebelsheim 2011, ISBN 978-3-494-01497-5, str. 104 (Tam je informacija, zo Kardengewächse (serbsce drapalcowe rostliny) nětko słušeja k Geißblattgewächse (serbsce kozylistowe rostliny).).  (němsce)
• Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 322 (němsce)
• Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 248 (němsce)
• Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 415, pod hesłom Skabiose (Scabiosa) (němsce)
• Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
• Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
• Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Wotkazy

• Hołbjacy rupač. W: FloraWeb.de. (němsce)