Čerwjeny drěn

Čerwjeny drěn
	Čerwjeny drěn (Cornus sanguinea)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Jadrowe eudikotyledony
	Asteridy
rjad:	(Cornales)
swójba:	Drěnowe rostliny (Cornaceae)
ród:	Drěn (Cornus)
družina:	Čerwjeny drěn
	wědomostne mjeno
	Cornus sanguinea
	L.
	Wikipedija:Projekt za botaniku

Čerwjeny drěn (Cornus sanguinea) je rostlina ze swójby drěnowych rostlinow (Cornaceae). Dalše serbske mjeno je drěnka.

Wopis

Čerwjeny drěn je w lěću zeleny kerk, kotryž docpěje wysokosć wot 1 (2) hač do 5 m. Rostlina twori wotnožki. Wurostki su husto kosmate.

Skora je čerwjena, zdźěla tež čorna a wobsahuje antocyany. Drjewo je twjerde a zhibujomne.

Młode hałuzy su čerwjene. Na spočatku su kruće zrunane, mjeztym zo pozdźišo jako wobłuk přewisuja. Swětłowy bok hałuzoweje skory je předewšěm w zymje sylnje čerwjeny.

Łopjena

Přećiwostejne łopjena su eliptiske abo owalne, jejkojte hač šěroko-lancetojte, wótre, cyłokromne, krótko stołpikate a docpěja dołhosć wot 5 hač do 8 cm (wot 4 hač do 10 cm). Wone ma 3-4 pory nerwow a su na woběmaj bokomaj zelene. Na delnim boku su kosmate. Jich kroma je hładka.

Jich nazymske barbjenje je (čorno)čerwjene.

Kćenja

Kćěje wot meje hač do junija. Štyriličbne kćenja su běłe a steja w 4-8 cm šěrokich, hustych wokołkowych pakićach. Wone so po łopjenach jewja. Krónowe łopješka docpěja dołhosć wot 4 hač do 6 mm.

Płody

Kulowate płody su módročorne, hač 8 cm tołste póčkate płody. Wone wot septembra dozrawja a so hodźa jenož dospołnje zrałe jěsć.

Stejnišćo

Rosće w žiwych płotach, w swětłych lěsach a na lěsnych kromach.

Rozšěrjenje

Rostlina je w nimale cyłej Europje rozšěrjena.

Podobna družina

Tatarski drěn (Cornus alba) ma łopjena ze 4-8 porami nerwow. Hałuzy su w zymje a nalěće swěćace čerwjene. Płody su běłe hač módrojte. Wón je pyšny kerk w zahrodach.

Wužiwanje

Rostlina so jako pioněrsku drjewinu dla tworjenja wotnožkow plahuje, předewšěm při rekultiwowanju drjebiznowych a pustych płoninow.

Nóžki

↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 101.
↑ W internetowym słowniku: Hartriegel

Žórła

Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 36 (němsce)
Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 462 (němsce)
Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 422 (němsce)
Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 362 (němsce)
Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Wotkazy

Commons

Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons:
Čerwjeny drěn

[1] Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 101.

[2] W internetowym słowniku: Hartriegel

[1]

[2]