Bukojna (Kulow)

Bukojna (němsce Buchwalde) bě holanska wjeska w sewjernym dźělu Hornjeje Łužicy, mjez Wulkimi Zdźarami a Mučowom, kotraž bu w lětach 1929 do 1932 wotbagrowana. Gmejna bu dnja 1. januara 1931 oficielnje rozpušćena.

Nawsowc Bukojna na hamtskej karće z lěta 1908

Geografija

Wjes namakaše so při Čornicy něhdźe 300 metrow zboka krajneje dróhi, wjedźaceje z Budyšina přez Wulke Zdźary do Wojerec, na městnje dźensnišeho Hórnikečanskeho jězora.

Stawizny

Holanski nawsowc Bukojna naspomni so prěni raz w lěće 1401 jako Buchwalt a bě hač do kónca z wjetšeho dźěla serbska holanska wjes a samostatna gmejna. Ležownostne knjejstwo wukonješe přez lětstotki Wojerowske stawowe knjejstwo. Wot Wienskeho kongresa lěta 1815 słušeše wjes kaž cyła sewjerna połojca Hornjeje Łužicy k Pruskej.

Wot 1913 wotkrychu w bliskosći Bukojny brunicowu jamu Werminghoff I, za kotruž bě towaršnosć Eintracht hižo 1912 započała, ležownosće Bukojnjanskich ratarjow kupować. Za čas wotbagrowanja měješe gmejna 350 wobydlerjow. Jeničce gmejnski dźěl Nowa Bukojna, ležacy trochu zdalene a sewjerozapadnje Wulkich Zdźarow, njebu wotbagrowany.

Wjetšina Bukojnjanow přesydli so po předawanju swojich statokow wot 1926 do susodnych wsow Wojerowskeho wokrjesa, předewšěm do Zdźarow, Mučowa, Koblic a Stróže. Štyri swójby namakachu nowu domiznu we Wojerecach, Šćeńcy, Hermanecach a Wysokej a dźesać zasydlichu so w Budyskim wokrjesu, na přikład w Minakale.

Wobydlerstwo

Wjes měješe w lěće 1825 cyłkownje 147 wobydlerjow, po Mukowej statistice we 1880tych lětach pak hižo 256. Tući běchu bjez wuwzaća ewangelscy Serbja, kiž přisłušachu Zdźarowskej wosadźe. Přez wliw hórnistwa a přićah brunicowych dźěłaćerjow wosebje do Wulkich Zdźarow so serbska rěč tam spočatk 20. lětstotka spěšnje pozhubi, mjeztym zo so w Bukojnje hač do wotbagrowanja hłownje serbsce rěčeše. W lěće 1914 wopytowachu 74 serbskich a jenož sydom němskich dźěći Bukojnjansku šulu. Serbske towarstwo za Wulke Zdźary a wokolinu měješe wjele čłonow z Bukojny.

Wosobiny

• Awgust Lapštich (1883–1962) – wjesnjanosta Bukojny hač do wotbagrowanja, narodny prócowar, braška a ludowy basnik

Literatura

• Archiv verschwundener Orte Forst/Horno: Dokumentation bergbaubedingter Umsiedlung. Forst 2010, str. 334sl.
• Frank Förster: Verschwundene Dörfer im Lausitzer Braunkohlenrevier. [=Spisy Serbskeho instituta 8] Wobdźěłane a rozšěrjene wudaće, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2014, str. 52–57, ISBN 978-3-7420-1623-2.

• Jan Cyž: Za wšědnym chlěbom. Žiwjenski wobraz serbskeho holana. Berlin 1957, str. 45–56.

Žórła

• Bukojna w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

51.38082414.312144