Brěškowc
Brěškowc[1][2][3](Prunus persica) je kerk abo štom ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae). Jeho płód je brěšk[1][2], brěška[2].
| |
| Ilustracija brěškowca (Prunus persica) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Rosales) |
| swójba: | Róžowe rostliny (Rosaceae) |
| podswójba: | (Spiraeoideae) |
| tribus: | Póčkosadowe rostliny (Amygdaleae) |
| ród: | Prunus |
| družina: | Brěškowc[1][2][3] |
| wědomostne mjeno | |
| Prunus persica | |
| (L.) Batsch | |
Jeli bělizka płoda je hładka, potom je nektarina.
Wopis
wobdźěłaćBrěškowc je w lěću zeleny kerk abo štom, kotryž docpěje wysokosć wot 3 hač 10 m.
Króna často je wustupowaca a płona.
Łopjena
wobdźěłaćMěnjate, stołpikate łopjena su wótro rězane, šěroko-lancetojte, hładke, nahe, nad srjedźišćom najšěrše a docpěja dołhosć wot 8 (6) hač do 15 cm.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot měrca hač do apryla. Róžojte abo čerwjeno wioletne kćenja so před abo z łopjenami jewja. Wone docpěja přeměr wokoło 3 cm.
Płody
wobdźěłaćBlědoróžojte, swětłoróžojte, žołtočerwjene, žołte abo šarlachčerwjene póčkate płody docpěja wulkosć wot 5 hač do 7 (wot 4 hač do 8) cm a wobsahuja poroznu, hłuboko brózdźenu, lochko so wotdźělowacu póčku. Brěški su kosmate, mjeztym zo nektariny su njekosmate. Eksistuja sorty ze žołtym a běłym płodowym mjasom.
Stejnišćo
wobdźěłaćMa radšo ćopłe stejnišća a je mjerzliwe drjewa. Rosće najlěpšo na přesakliwych, humusowych a čerstwych pódach.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćPochadźa originalnje z Chinskeje a je přišła přez Persiskeje do antikneje Grjekskeje a Romskeje mócnarstwa a wottam k srjedźnej a zapadnej Europje.
Wužiwanje
wobdźěłaćNěkotre sorty so jako płodowe štomy plahuja, mjeztym zo druhe sorty jako pyšne rostliny plahuja.
Sorty
wobdźěłać- Sorta 'Alba Plena' so dla wupjelnjenych, běłych kćenjow plahuje.
- Sorta 'Klara Meyer' njese wupjelnjene, brěškoróžojte kćenja, kotrychž łopješka su kudźerkate.
- Sorta 'Magnifica' njese na hałuzach na spočatku nalěta ćmowokaminčerwjene kćenja.
- Dalše sorty su: 'Dixired', 'Rekord aus Alfter' a 'Robert Blum'.
- Nektarina (Prunus persica var. nectarina) njese mjeńše płody, kotrež bělizka je hładka.
Galerija
wobdźěłać-
-
Kćenja -
Rozrěznjeny płód -
Brěška jako přikład za póčkaty płód
Nóžki
wobdźěłać- ↑ 1,0 1,1 1,2 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 53.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 W internetowym słowniku: Pfirsich
- ↑ 3,0 3,1 W internetowym słowniku: Pfirsichbaum
Žórła
wobdźěłać- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 685 (němsce)
- Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, strona 260 (němsce)
- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 176 (němsce)
- Spohn: Welcher Baum ist das? Die neuen Kosmos-Naturführer, ISBN 978-3-440-10794-2, strona 105 (němsce)
